Boyun fıtığı, omurganın esnekliğini sağlayan ve omurlar arasında yastık görevi gören disklerin dış katmanının (annulus fibrozus) yırtılması ve içindeki jelatinimsi çekirdeğin (nukleus pulpozus) dışarı çıkarak çevredeki sinirlere veya omuriliğe baskı yapması durumudur. Bu baskı, boyun ve kol bölgelerinde çeşitli ağrı ve nörolojik semptomlara neden olur.

Boyun Fıtığı Neden Olur?

Boyun fıtığının en önemli nedenlerinden biri travmalardır. Ani ve ters hareketler, kazalar veya düşmeler disklerin yırtılmasına yol açabilir. Ayrıca yaşlanmayla ilişkili aşınma ve yıpranma da önemli bir faktördür. Yaş ilerledikçe disklerdeki esneklik azalır, bu da disklerin zorlanma karşısında yırtılmaya veya kopmaya daha yatkın hale gelmesine neden olur.

Diğer yaygın nedenler arasında yanlış duruş, uzun süre bilgisayar veya telefon başında kalma, ağır kaldırma, hareketsiz yaşam tarzı ve genetik yatkınlık sayılabilir.

Boyun Fıtığı Belirtileri Nelerdir?

Boyun fıtığının belirtileri, etkilenen sinirin konumuna ve sıkışmanın şiddetine göre değişir. En sık görülen belirtiler şunlardır:

• Boyun ağrısı: Özellikle boyun arkası ve yan taraflarında hissedilen, boynu bükerken veya çevirirken artan ağrı.
• Omuz, kol ve bazen el ve parmaklara yayılan ağrı: Keskin, elektrik çarpması veya şok benzeri bir ağrı olabilir.
• Kollarda, ellerde veya parmaklarda uyuşma veya karıncalanma.
• Kas güçsüzlüğü: Kol ve el kaslarında kuvvet kaybı, eşyaları tutmada zorlanma.
• Kürek kemiklerinin yakınında veya arasında ağrı.

İlerlemiş Boyun Fıtığının Belirtileri Nelerdir?

Eğer ağrı kola doğru yayılıyor ve bu ağrıya karıncalanma ve uyuşma hissi de eşlik ediyorsa, boyun fıtığınız ilerlemiş olabilir. Daha şiddetli vakalarda yürüme ve koordinasyon bozukluğu, hatta nadiren de olsa mesane veya bağırsak kontrolünün azalması gibi ciddi belirtiler ortaya çıkabilir. Bu durumlar acil tıbbi müdahale gerektirir.

Boyun Fıtığı Teşhisi Nasıl Konur?

Boyun fıtığı tanısı, genellikle hastanın şikayetlerinin dinlenmesi ve fiziksel muayene ile başlar. Doktor, sinir basısı belirtilerini (duyu kaybı, kas güçsüzlüğü, reflekslerde azalma) değerlendirir. Tanıyı kesinleştirmek ve fıtığın seviyesini belirlemek için aşağıdaki görüntüleme yöntemleri kullanılır:

• Manyetik Rezonans (MR): Diskler, sinirler ve omurilik hakkında en detaylı bilgiyi sağlar.
• Bilgisayarlı Tomografi (BT): Özellikle kemik yapıları incelemek için kullanılır.
• Elektromiyografi (EMG): Sinir hasarının derecesini ve hangi sinirlerin etkilendiğini belirlemek için yapılır.
• Röntgen: Omurga hizalanması ve kemik yapılarındaki genel değişiklikleri görmek için kullanılabilir.

Boyun Fıtığı Nasıl Anlaşılır?

Eğer boynunuzu hareket ettirirken şiddetli ağrı, kolunuza, ön kolunuza ve parmaklarınıza yayılan ağrı yaşıyorsanız, boyun fıtığınız olabilir. Omzunuz, dirseğiniz, ön kolunuz ve parmaklarınız boyunca hissedilen uyuşma da önemli bir belirtidir.

Boyun Fıtığı Tedavisi

Boyun fıtığının çoğu vakası, dinlenme ve konservatif tedavi yöntemleriyle 4 ila 6 hafta içinde kendiliğinden iyileşme gösterebilir. Semptomlarınız kötüleşirse veya kalıcı hale gelirse, doktorunuza başvurarak tedavi seçeneklerini değerlendirmeniz önemlidir.

Tedavi Yöntemleri:

1. İlaç Tedavisi: Ağrıyı hafifletmek, kasları gevşetmek ve iltihabı azaltmak için ağrı kesiciler, kas gevşeticiler veya steroidler reçete edilebilir.
2. Fizik Tedavi: Boyun fıtığı tedavisinin önemli bir parçasıdır. Fizyoterapist eşliğinde yapılan esneme egzersizleri, kas güçlendirme, masaj, ultrason ve elektrikli kas uyarımları gibi yöntemler kullanılır.
3. Steroid Enjeksiyonları: İlaç ve fizik tedaviye yanıt vermeyen durumlarda, ağrıyı ve ödemi hafifletmek amacıyla fıtığın çevresine steroid enjeksiyonları yapılabilir.
4. Ameliyat: Cerrahi müdahale, ağrıları geçmeyen, belirgin güç kaybı olan veya omurilik basısı bulunan hastalar için gerekli olabilir. Bu ameliyata diskektomi denir ve sinire baskı yapan diskin çıkarılması işlemidir. Günümüzde mikrocerrahi veya endoskopik yöntemlerle, boynun ön veya arka kısmından küçük bir kesiyle gerçekleştirilerek hastanın hızla iyileşmesi sağlanabilir.

Boyun Fıtığı Olan Biri Ne Yapmalı?

Öncelikli olarak ağrılı bölgelerin dinlendirilmesi önemlidir. Ancak uzun süre hareketsiz kalmaktan kaçınılmalıdır. Ağrılar hafiflemiyorsa veya şiddetleniyorsa, vakit kaybetmeden bir uzmana başvurulmalıdır.

Boyun ağrılarınızı hafife almayın. Uzun süreli ve şiddetli ağrılarda mutlaka bir uzmana danışarak doğru teşhis ve tedavi yöntemlerini öğrenin.