Bugünün Haberi
21 Haziran 2025, 18:13
21

Anoreksiya Nedir? Belirtileri ve Tedavi Yolları Nelerdir?

Günümüz dünyasında güzellik standartlarının ve beden imajının yoğun baskısı altında, özellikle genç bireylerde ortaya çıkan ciddi sağlık sorunlarından biri de anoreksiya nervozadır. Anoreksiya, sadece besin kısıtlamasıyla karakterize bir yeme bozukluğu olmanın ötesinde, bireyin psikolojisini ve fiziksel sağlığını derinden etkileyen, potansiyel olarak hayati tehlike taşıyan psikolojik bir rahatsızlıktır.
Anoreksiya Nedir? Belirtileri ve Tedavi Yolları Nelerdir?

Anoreksiya nervoza, anormal derecede düşük vücut ağırlığına sahip olma, kilo almaktan aşırı derecede korkma ve vücut imajında çarpık bir algı ile tanımlanan, yaşamı tehdit eden bir yeme bozukluğudur. Genellikle ergenlik dönemindeki genç kızlarda daha sık görülse de, her yaş ve cinsiyetten bireyi etkileyebilir. Hastalar, normal kilolarının çok altında olmalarına rağmen kendilerini şişman hisseder ve yemek yemeyi reddederek veya aşırı egzersiz yaparak mevcut kilolarını korumaya çalışırlar. Başlangıçta iştah kontrol altına alınabilse de, ilerleyen süreçte iştah tamamen kaybolabilir ve vücut hastalık derecesinde zayıflayabilir.

Anoreksiyanın Nedenleri: Karmaşık Bir Etkileşim

Anoreksiya nervozanın tek bir nedeni yoktur; genellikle biyolojik, psikolojik ve çevresel faktörlerin karmaşık bir etkileşimi sonucu ortaya çıkar.

  • Biyolojik Nedenler: Duyarlı, azimli ve mükemmeliyetçi kişilik yapısına sahip bireylerde daha sık görülebilir. Genetik yatkınlığa dair kesin çalışmalar olmasa da, ailede anoreksiya öyküsü olanlarda risk daha yüksek olabilir.
  • Psikolojik Nedenler: Bebeklik ve çocukluk dönemindeki yanlış beslenme davranışları risk faktörü oluşturabilir. Utangaç, depresif, obsesif kompülsif kişilik bozukluğuna sahip gençlerde, sevgi bağı düşük ebeveynlere sahip olanlarda ve cinsel istismara uğramış bireylerde anoreksiya nervoza görülme riski artabilir.
  • Çevresel Faktörler: Moda dünyasının dayattığı "sıfır beden" algısı, özellikle ergenlik çağındaki gençleri olumsuz etkileyebilir. Dansçılar, balerinler, mankenler gibi meslek gruplarında, iş yaşamlarındaki rekabet ve beklentiler nedeniyle yeme bozuklukları riski daha yüksektir.
Media content

Belirtileri: Fiziksel ve Psikolojik Uyarı İşaretleri

Anoreksiya nervozanın belirtileri hem fiziksel hem de psikolojik düzeyde kendini gösterir:

  • Yemek yemeyi reddetme veya çok sınırlı bir diyet programı uygulama.
  • Aşırı egzersiz yaparak kilo kaybetme veya mevcut kiloyu koruma çabası.
  • Kilo alma korkusu ve açlığa rağmen açlık durumunu inkar etme.
  • Sürekli tartılma ihtiyacı hissetme.
  • Yemekten sonra kusma veya diüretik/müshil ilaçları kullanma.
  • Tuvalette uzun zaman geçirme.
  • Ciddi kilo kaybına bağlı olarak adet düzensizlikleri veya kesilmesi.
  • Saç dökülmesi, ince ve kırılgan tırnaklar.
  • Soğuğa karşı hassasiyet, tansiyon düşüklüğü, kabızlık, nabız düşüklüğü.
  • Mizaç dalgalanmaları, düşük benlik saygısı, içe dönüklük, obsesyon ve depresyon gibi psikiyatrik belirtiler.

Tanı ve Tedavi: Multidisipliner Bir Yaklaşım

Anoreksiya nervoza tanısı, kilo kaybına neden olabilecek diğer hastalıkların dışlanması ve bireyin klinik ile psikolojik bulgularının kapsamlı bir şekilde değerlendirilmesiyle konulur. Tedavi, genellikle bir psikiyatrist, diyetisyen, psikolog, ortopedi uzmanı, endokrinolog, fizyoterapist ve hemşirelerden oluşan multidisipliner bir ekibin işbirliğini gerektirir.

Ciddi kilo kaybı yaşayan hastalar, tıbbi tedavi ve besin takviyesi için hastanede kontrol altında tutulabilir. Psikoterapi seansları, bireyin kimlik duygusunu ve öz saygısını geri kazanmasına yardımcı olurken, aile katılımı tedavinin başarısı için kritik öneme sahiptir. Hastalığın nüks etme oranının yüksek olması nedeniyle, tedavi sonrası da sürekli kontrol altında tutulması büyük önem taşır.

Unutulmamalıdır ki anoreksiya nervoza, tedavi edilmediğinde ölümcül sonuçlar doğurabilen ciddi bir hastalıktır. Erken teşhis ve doğru tedavi yaklaşımları, hastaların iyileşme şansını önemli ölçüde artırır.

16 Temmuz 2025, 14:55
7

"Delirten Hastalık" Olarak Bilinen Trigeminal Nevraljiye Dikkat! En Çok 50 Yaş Üstünü Vuruyor

Halk arasında 'delirten hastalık' veya 'intihar hastalığı' olarak anılan trigeminal nevralji, yüzün bir yarısında aniden başlayan ve şiddetli ağrılarla kendini gösteren bir nörolojik durum. Genellikle 50 yaş üstü bireylerde daha sık görülen bu rahatsızlığa, kadınlarda erkeklere oranla daha fazla rastlanıyor. Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Abuzer Güngör, trigeminal nevraljinin tanımından tedavi yöntemlerine kadar önemli açıklamalarda bulundu.
"Delirten Hastalık" Olarak Bilinen Trigeminal Nevraljiye Dikkat! En Çok 50 Yaş Üstünü Vuruyor

Trigeminal Nevralji Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Prof. Dr. Abuzer Güngör'ün tanımına göre, trigeminal nevralji, yüzünüze hafifçe dokunduğunuzda veya sadece yemek yerken bile aniden başlayan, elektrik çarpması benzeri bir acının tüm başınıza yayıldığı, tarifi zor bir ağrıdır. Bu hastalık, beşinci kafa siniri olan trigeminal sinirin etkilenmesiyle ortaya çıkar. Trigeminal sinir, yüzün duyu bilgisini beyne taşıyan kritik bir sinirdir.

Hastalığın tipik belirtileri şunlardır:

  • Ani ve Şiddetli Ağrılar: Yüzün tek tarafında, şimşek çakması gibi keskin, kısa süreli ancak tekrarlayıcı ağrı atakları.
  • Tetikleyici Faktörler: Diş fırçalama, konuşma, çiğneme gibi basit uyaranlarla tetiklenme yaşanması.
  • Tek Taraflılık: Ağrı genellikle yanak, çene, dudak ve göz çevresinde yoğunlaşır ve sıklıkla yüzün sadece bir tarafında hissedilir.

Prof. Dr. Güngör, bu hastalığın bazen tetkiklerde kolayca görünmediğini ancak yaşam kalitesini ciddi şekilde düşürdüğünü vurguluyor.

Kimler Risk Altında? Trigeminal Nevraljinin Nedenleri

Prof. Dr. Güngör, trigeminal nevraljinin belirli demografik gruplarda ve durumlarda daha sık görüldüğünü belirtiyor:

  • Yaş: Genellikle 50 yaş üstü bireylerde daha sık görülür.
  • Cinsiyet: Kadınlarda daha sık rastlanır.
  • En Sık Neden: Trigeminal sinire baskı yapan bir damarın varlığı.
  • Nadir Nedenler: Nadir durumlarda tümörler veya multipl skleroz gibi nörolojik hastalıklar da etken olabilir.

Tanı Süreci: Diş Ağrısıyla Karıştırmayın!

Trigeminal nevralji, belirtileri nedeniyle sıklıkla diş ağrısıyla karıştırılır. Prof. Dr. Güngör, birçok hastanın bu nedenle yanlışlıkla diş çektirdiğini ve doğru tanının büyük önem taşıdığını belirtiyor.

Doğru tanı süreci şu adımları içerir:

  1. Klinik Öykü: Hastanın ağrının tipi, süresi ve tetikleyicileri hakkında detaylı bilgi vermesi.
  2. Manyetik Rezonans (MR) Görüntüleme: Sinire baskı yapan bir damar ya da kitle olup olmadığının araştırılması için MR görüntüleme yapılması.

Tedavi Yöntemleri: İlaçtan Cerrahiye Geniş Yelpaze

Prof. Dr. Güngör, trigeminal nevralji için çeşitli tedavi yöntemlerinin bulunduğunu ve her hastaya özel bir yaklaşım gerektiğini ifade etti:

  • İlaç Tedavisi: Genellikle antiepileptik ilaçlarla ağrı kontrolü sağlanır. Ancak bu ilaçlar zamanla etkisini kaybedebilir veya yan etkileri tolere edilemez hale gelebilir.
  • Girişimsel Tedaviler (Radyofrekans): Cerrahiye uygun olmayan hastalar için etkili bir yöntemdir. İnce bir iğneyle sinire ulaşılır ve ağrı ileten lifler özel ısı tekniğiyle devre dışı bırakılır.
  • Cerrahi Tedavi (Mikrovasküler Dekompresyon): Bu yöntem, trigeminal nevralji tedavisinde altın standart olarak kabul edilir. Sinire baskı yapan damar mikroskop altında ayrılır. Genellikle retrosigmoid yaklaşımla yapılan bu işlem, günümüzdeki bilgi birikimi, ileri görüntüleme teknikleri ve mikroskobik cerrahi deneyimi sayesinde yüksek başarı oranlarına sahiptir.

Prof. Dr. Güngör, doğru hasta seçimi, doğru cerrahi teknik ve kişiye özel planlama ile çok yüksek başarı oranlarına ulaşılabileceğinin altını çizerek, hastaya gerçekçi bilgi vermenin hekimlik sorumluluğu olduğunu ekledi.

İlginizi Çekebilecek Haberlerimiz

Aşağıya kaydırmaya devam edin...