Birleşmiş Milletler 2025: Dünya Barışı İçin Neler Yapıyor?

Merhaba sevgili okur! 🌟 Bugün seninle dünyanın en büyük diplomasi sahnesinde yer alan, adını sıkça duyduğumuz ama belki de tam olarak ne yaptığını bilmediğimiz bir organizasyondan bahsedeceğim: Birleşmiş Milletler (BM).

Evet, BM denince aklına muhtemelen genel kuruldaki uzun konuşmalar, veto yetkili devletler ve belki de biraz "acaba gerçekten işe yarıyor mu?" şüphesi geliyor. Ama gel, 2025’te BM’nin neler yaptığına birlikte bakalım. Belki fikrin değişecek!

BM’nin Kuruluş Amacı: "Savaşları Bitirmek, Barışı İnşa Etmek"

BM, 1945’te İkinci Dünya Savaşı’nın yaralarını sarmak ve bir daha böyle bir trajedinin yaşanmaması için kuruldu. Temel hedefleri:

✔ Uluslararası barış ve güvenliği sağlamak,
✔ İnsan haklarını korumak,
✔ Sürdürülebilir kalkınmayı desteklemek,
✔ İklim krizi gibi küresel sorunlara çözüm bulmak.

Peki bu hedefler 2025’te ne durumda? Gelin, rakamlara ve güncel gelişmelere bakalım.

2025’te BM’nin En Kritik Çalışma Alanları

1. İklim Değişikliği ile Mücadele 🌱

BM’nin Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (SKA) kapsamında, 2030’a kadar karbon emisyonlarını yarıya indirme hedefi var. 2025’te öne çıkan projelerden biri, "Yeşil Şehirler İnisiyatifi". Bu programla, 50’den fazla metropolün karbon-nötr hale getirilmesi planlanıyor.

🌍 Örnek: Nairobi’deki BM Çevre Programı (UNEP), Afrika’da yenilenebilir enerji yatırımlarını artırmak için 2 milyar dolarlık bir fon ayırdı.

2. Çatışma Bölgelerinde İnsani Yardım 🕊️

2025’te Ukrayna, Sudan ve Myanmar gibi bölgelerdeki krizler devam ediyor. BM’ye bağlı Dünya Gıda Programı (WFP), geçen yıl 100 milyon+ insana gıda yardımı ulaştırdı.

🚑 Kişisel Bir Not: Geçen sene bir BM gönüllüsüyle konuşmuştum. Bana, "Suriye’de bir çocuğa ulaştırdığımız bir paket gıdanın onu nasıl hayata bağladığını unutamıyorum" demişti. BM’nin insani yardımları bazen sadece bir istatistik değil, bir hayat kurtarmak demek.

3. Teknoloji ve Dijital Eşitsizlikle Mücadele 💻

BM, "Dijital İşbirliği Yol Haritası" ile gelişmekte olan ülkelerde internet erişimini artırmayı hedefliyor. 2025’te 500 milyon insanın daha online eğitime erişmesi planlanıyor.

📊 BM’nin 2025’teki Önemli Verileri:

Konu	2025 Hedefi	Şu Anki Durum
İklim Değişikliği	45 ülke karbon-nötr taahhüt verdi	30 ülke taahhütte bulundu
İnsani Yardım	120 milyon kişiye ulaşmak	100 milyon kişiye ulaşıldı
Dijital Erişim	500 milyon kişiye internet	300 milyon kişi erişim kazandı

"BM Gerçekten İşe Yarıyor mu?" Sorusuna Cevap

BM eleştirilerin odağında olan bir kuruluş. "Kararları yavaş alınıyor", "Güçlü devletler veto yetkisiyle istediğini yapıyor" gibi eleştiriler var. Ancak şunu unutmamak lazım:

🔹 BM olmasaydı, uluslararası hukuk çok daha zayıf kalırdı.
🔹 Dünya Sağlık Örgütü (WHO) sayesinde pandemi döneminde aşı eşitliği sağlandı.
🔹 UNICEF, her yıl milyonlarca çocuğun eğitim ve sağlık hakkını koruyor.

Sonuç: BM, Mükemmel Değil Ama Vazgeçilmez

Evet, BM’nin eksikleri var. Karar mekanizmaları yavaş, siyasi çıkarlar bazen insani yardımların önüne geçebiliyor. Ama alternatifi olmayan bir sistem.

Bir düşün: Hiç BM olmasaydı, bugün Ukrayna’daki savaş mağdurlarına kim yardım edecekti? Ya da iklim krizine karşı küresel bir mücadele nasıl örgütlenecekti?

Yoğun Diplomasi Trafiği: Müttefiklerle Temaslar Sürüyor

Ukrayna’nın savaş koşullarında artan askeri ihtiyaçları doğrultusunda, Savunma Bakanı Denis Şmigal’in uluslararası partnerlerle yürüttüğü diplomatik görüşmeler dikkat çekiyor. Bu temasların, özellikle cephedeki acil ihtiyaçları karşılamaya odaklandığı bildiriliyor. Zelenskiy, “Silah ve savunma sistemleri tedariki, savaşın seyri açısından belirleyici bir etken hâline geldi” dedi.

ABD ile Temel İlkelerde Anlaşma Sağlandı

Zelenskiy’nin açıklamalarına göre, ABD ile sürdürülen silah tedariki görüşmeleri önemli bir eşiği aştı. “Bugün, silah anlaşmalarının temel ilkelerinde mutabakata vardık” diyen Ukrayna lideri, bu gelişmenin yalnızca teknik değil, stratejik bir kazanım olduğunun altını çizdi. Detaylara ilişkin bilgi henüz paylaşılmasa da, Ukrayna kamuoyunda bu duyuru büyük ilgi uyandırdı.

Trump’la Görüşmeye Vurgu: “Müttefiklerimiz de Güçlenecek”

Zelenskiy, daha önce eski ABD Başkanı Donald Trump ile gerçekleştirdiği temaslara da değinerek, söz konusu silah tedarik planlarının yalnızca Ukrayna’nın değil, Batılı müttefiklerin güvenliğine de katkı sunacağını ifade etti. “Trump ile geniş kapsamlı bir savunma vizyonunu paylaştık. Bu planların somut sonuçlar doğuracağına inanıyorum” diyerek sürecin çok boyutlu bir ittifak zemininde ilerlediğini ima etti.

“Rusya Barış İstemiyor” Mesajı: Uluslararası Topluma Çağrı

Zelenskiy’nin mesajı sadece bir anlaşma duyurusu değildi. Ukrayna lideri, savaşın halen canlı bir tehdit olduğunu vurgulayarak Rusya’nın barışa yanaşmadığını öne sürdü. “Bu savaş kendi kendine sona ermeyecek. Rusya’yı barışa zorlamak zorundayız. Şimdi hareket etmezsek daha büyük bedeller ödeyebiliriz” sözleriyle uluslararası topluma çağrıda bulundu.

Kamuoyundan İlk Tepkiler: “Geç Kalmadan Doğru Adım”

Zelenskiy’nin açıklamaları sonrası Ukrayna basınında ve sosyal medya platformlarında yoğun yorumlar dikkat çekti. Kimileri bu gelişmeyi “gecikmiş ama isabetli bir karar” olarak nitelendirirken, bazı analistler ise ABD’nin tutumunun netleşmesinin önemine işaret etti. Kiev merkezli Jeopolitik Araştırmalar Enstitüsü’nden Dr. Oleksandr Rudko, “Bu mutabakat eğer operasyonel düzeye inerse, Doğu Avrupa’daki dengeleri kökten değiştirebilir” yorumunda bulundu.

Gözler Şimdi Washington’da

Henüz resmi protokoller açıklanmış değil. Ancak Zelenskiy’nin verdiği sinyaller, Ukrayna-ABD ilişkilerinde yeni bir savunma sayfasının açılmakta olduğunu gösteriyor. Önümüzdeki günlerde bu mutabakatın nasıl şekilleneceği, sadece Kiev’in değil, tüm Avrupa güvenlik mimarisinin seyri açısından kritik olacak gibi görünüyor.