İsrail’in nükleer silah programıyla ilişkilendirilen Dimona’daki Şimon Peres Negev Nükleer Araştırma Merkezi, yeni uydu görüntüleriyle yeniden dünya gündemine oturdu. 5 Temmuz 2025 tarihli görüntülerde, 150 metre uzunluğunda ve 60 metre genişliğinde kazı yapılan alanın artık çok katlı yapılar için hazırlandığı, vinçlerin aktif şekilde çalıştığı ve beton duvarların yükseldiği dikkat çekti. Uzmanların bir bölümü, burada yeni bir ağır su reaktörü inşa edildiğini değerlendiriyor. Bu tür reaktörler, nükleer silahlarda kullanılan plütonyum ürettiği için iddialar, İsrail’in mevcut kapasitesini artırdığı ya da yeni nükleer başlıklar üretmeye hazırlandığı yönünde yorumlanıyor. İsrail, yıllardır sürdürdüğü “nükleer belirsizlik” politikası gereği bu iddiaları ne doğruluyor ne de yalanlıyor.

Uzmanlar ikiye bölündü

Ortadoğu nükleer silah uzmanı Jeffrey Lewis, “Konum ve büyüklük göz önüne alındığında bunun başka bir şey olması zor, büyük ihtimalle yeni bir reaktör” diyerek inşaatın yönünü işaret etti. Öte yandan bazı uzmanlar, tesiste reaktör dışında silah montajına uygun yeni birimlerin kurulabileceği ihtimaline de dikkat çekiyor. İsrail’in 1960’lardan bu yana faaliyet gösteren mevcut reaktörünün ömrünü doldurmuş olması, yeni bir reaktör ihtimalini güçlendiren başka bir faktör olarak öne çıkıyor. Washington merkezli Silah Kontrol Derneği Başkanı Daryl Kimball ise, “Eğer ağır su reaktörü inşa ediliyorsa bu yalnızca mevcut kapasitenin korunması değil, aynı zamanda yeni başlık üretimi için plütonyum stoklanması anlamına gelir” ifadelerini kullandı. İsrail, nükleer silah sahibi olduğu bilinen ülkeler arasında yer alsa da Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması’nı (NPT) imzalamayan dört ülkeden biri olarak politik belirsizliğini sürdürüyor.