Bugünün Haberi
22 Ağustos 2025, 16:01
9

Gece Ekrana Bakmak Uykunuzu Bozuyor mu, Yoksa Rahatlatıyor mu? Gerçekler Şaşırtacak!

Mavi ışık uykunun en büyük düşmanı mı, yoksa sorun başka bir yerde mi? Bilim insanları, ekranların uyku üzerindeki etkilerini yeniden değerlendiriyor. Tüm detaylar haberimizde…
Gece Ekrana Bakmak Uykunuzu Bozuyor mu, Yoksa Rahatlatıyor mu? Gerçekler Şaşırtacak!

Telefon, tablet ya da bilgisayar ekranına yatmadan önce bakmak, yıllardır kötü uykunun en büyük nedeni olarak gösteriliyor. Özellikle bu cihazlardan yayılan mavi ışığın melatonin hormonunu baskıladığı ve uykuya geçişi zorlaştırdığı yönünde pek çok uyarı yapıldı. Ancak son dönemde bilimsel araştırmalar, bu tablonun düşündüğümüz kadar siyah-beyaz olmadığını ortaya koyuyor. Uzmanlara göre, ekranların olumsuz etkisi yalnızca ışıkla sınırlı değil; içerik türü, kullanım süresi ve kişinin alışkanlıkları da belirleyici faktörler arasında yer alıyor. Korku filmi izlemekle meditasyon videosu izlemek arasında uykuyu etkileme açısından büyük fark olabileceği vurgulanıyor. Yani ekranlar tek başına bir “uyku düşmanı” olmayabilir.

Mavi Işık ve Uyku: Yanılsamalar ve Yeni Bulgular

Bilim insanları, mavi ışığın melatonin seviyelerini geçici olarak baskıladığını kabul ediyor, fakat bunun herkes için aynı derecede etki göstermediğini belirtiyor. Örneğin bazı araştırmalar, uykudan hemen önce izlenen sakinleştirici içeriklerin stres seviyesini düşürerek uykuya geçişi kolaylaştırabileceğini öne sürüyor. Bununla birlikte, sosyal medya kaydırmaları ya da gerilim yüklü içeriklerin beynin “tetikte kalma” modunu devreye sokarak uyku kalitesini ciddi şekilde bozabileceği ifade ediliyor. Dolayısıyla mesele yalnızca ekran ışığı değil, ekran karşısında geçirilen sürenin şekli ve içeriğiyle ilgili. Uzmanlar, uyku sorunları yaşayanların ekran alışkanlıklarını gözden geçirmesi gerektiğini, mavi ışık filtresi, karanlık mod ve içerik seçimi gibi yöntemlerin ise etkili bir çözüm olabileceğini söylüyor.

5 Eylül 2025, 15:10
5
(Güncellendi: 5 Eylül 2025, 15:11)

Ekran Çocukların Gelişimini Tehdit Ediyor! Uzmandan Kritik Uyarı

Dijital cihazların çocukların gelişimi üzerinde ciddi riskler barındırdığına dikkat çeken uzman isim, özellikle 0–6 yaş arasındaki çocukların ekran süresinin mutlaka sınırlandırılması gerektiğini söyledi. Uzman, ekran bağımlılığının dikkat dağınıklığı, uyku bozukluğu ve sosyal becerilerde gerilemeye yol açabileceğini belirterek, ailelere ise “Rol model olun, ekranı sakinleştirici olarak kullanmayın” çağrısında bulundu.
Ekran Çocukların Gelişimini Tehdit Ediyor! Uzmandan Kritik Uyarı

Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yaşar Barut, telefon ve tablet kullanımının çocukların gelişiminde yarattığı olumsuzluklara dikkat çekti. Özellikle 0–6 yaş grubunda ekran süresinin artması; dikkat eksikliği, hiperaktivite belirtileri, uyku sorunları ve sosyal ilişkilerde zayıflama gibi riskleri beraberinde getiriyor.

Barut, hızlı görsel geçişler içeren içeriklerin çocukların dikkat sürelerini kısalttığını, mavi ışığın ise uyku hormonlarını baskılayarak uykuya geçişi zorlaştırdığını vurguladı.

Empati ve Sosyal Beceriler Zarar Görüyor

Uzman açıklamasında, yüz yüze etkileşimlerin yerini ekranın almasının çocuklarda empati gelişimini olumsuz etkilediğini söyledi. Sosyal ipuçlarını anlama ve duyguları doğru şekilde yönetme becerilerinin zayıfladığına dikkat çekti.

“Çocukların ekran yerine deneyimsel öğrenmeye ve gerçek etkileşimlere yönlendirilmesi gerekiyor” diyen Barut, ekran bağımlılığının ilerleyen yaşlarda duygusal sorunlara zemin hazırlayabileceğini belirtti.

Telefonu Sakinleştirici Olarak Kullanmayın

Birçok ebeveynin çocuklarını susturmak ya da sakinleştirmek için dijital cihazları kullandığını dile getiren Barut, bunun uzun vadede duygusal düzenleme sorunlarına neden olduğunu söyledi.

“Telefonu bir ödül veya ceza aracı yapmak çocukların duygusal gelişimini engeller” diyen Barut, bu durumun ilerleyen yıllarda stres, kaygı ve öfke ile başa çıkma becerilerini olumsuz etkilediğini ifade etti.

Ailelere Öneriler: Kitap, Oyun, Etkinlik

Çocukların ekran karşısında geçirdiği süreyi günde 1 saatle sınırlamanın önemine değinen Barut, şu önerilerde bulundu:

Çocukları kitap okumaya ve açık havada oyun oynamaya yönlendirin.

Dijital içerikleri birlikte izleyip üzerine konuşun.

Yemek saatlerinde veya yatmadan önce dijital molalar planlayın.

Barut, ailelerin rol model olması gerektiğini hatırlatarak, “Sınırsız ekran kullanan bir yetişkinin çocuğa sınır koyması mümkün değildir” dedi.

İlginizi Çekebilecek Haberlerimiz

Aşağıya kaydırmaya devam edin...