Bilim dünyasında heyecan yaratan yeni bir gelişme, içsel düşüncelerin sese dönüştürülmesini mümkün kıldı. ABD’deki Stanford Üniversitesi’nin de aralarında bulunduğu çeşitli kurumlarda görev yapan araştırmacılar, beyin-bilgisayar arayüzü (BCI) alanında önemli bir adım attı. Yeni sistem, felçli dört gönüllü üzerinde yapılan testlerde iç konuşmaları yüzde 74’e varan doğrulukla sesli ifadelere dönüştürebildi. Daha önceki BCI teknolojileri, konuşma girişimleri sırasında oluşan beyin sinyallerini analiz ederken, bu sistem yalnızca düşünceye dayalı beyin aktivitelerini çözümlüyor. İmplant, beyin motor korteksindeki sinyalleri takip ederek fonem adı verilen konuşma birimlerini tespit ediyor ve bunları cümlelere dönüştürüyor. Yapay zekâ destekli makine öğrenimi sayesinde 125 binden fazla kelimenin tanınabilmesi, teknolojinin potansiyelini gözler önüne seriyor.

güvenlik ve etik endişeler gündemde

Her ne kadar sistem umut verici sonuçlar sunsa da çözülmesi gereken önemli sorunlar bulunuyor. Araştırmacılar, iç monologların istem dışı olarak çözümlenmesi ihtimalinin etik açıdan riskli olduğunu vurguluyor. Bu nedenle, implantın yalnızca özel bir “şifre düşüncesi” ile aktif edilmesini sağlayan güvenlik önlemleri gündeme getirildi ve deneylerde yüzde 98 doğrulukla test edildi. Uzmanlar, teknolojinin önümüzdeki yıllarda hızla gelişeceğine ve konuşma yetisini kaybeden milyonlarca kişiye yeniden iletişim kurma imkânı tanıyacağına inanıyor. Stanford Üniversitesi’nden sinirbilimci Frank Willett, bu çalışmanın konuşma BCI’larının bir gün doğal konuşmaya yakın bir iletişim sağlayabileceğine dair güçlü bir umut verdiğini söylüyor.