Cumhurbaşkanı Adayı Olma Şartları Nelerdir? 2025 Seçimleri Öncesi Merak Edilen Tüm Detaylar!

Türkiye'de yaklaşan Cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesi, "Cumhurbaşkanı adayı nasıl olunur?" sorusu yeniden gündemin ilk sıralarına yerleşti. Özellikle bazı siyasetçilerin adaylık süreçleri ve geçmişteki diploma tartışmaları, Cumhurbaşkanı adayı olma şartlarını bir kez daha merak konusu yaptı. Peki, 2025 yılı itibarıyla Türkiye'de kimler Cumhurbaşkanlığına aday olabilir? İşte güncel şartlar ve adaylık yöntemleri!

Cumhurbaşkanı Adaylarında Aranan Temel Şartlar

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 101. maddesi, Cumhurbaşkanı adaylarında bulunması gereken temel nitelikleri açıkça belirtiyor:

• Türk Vatandaşı Olmak: Cumhurbaşkanı adayı olabilmek için tek şart Türk vatandaşı olmaktır. Çifte vatandaşlık durumu adaylığa engel teşkil etmez.
• 40 Yaşını Doldurmuş Olmak: Adayların, seçim günü itibarıyla en az 40 yaşında olması zorunludur.
• Yükseköğretim Mezunu Olmak: Cumhurbaşkanlığı için aday olacak kişinin üniversite mezunu olması şarttır. Bu şart, geçmiş seçimlerde sıkça tartışılan konulardan biri olmuştur.
• Milletvekili Seçilme Yeterliliğine Sahip Olmak: Adayların aynı zamanda milletvekili olabilme şartlarını da taşıması gerekmektedir. Bu şartlar arasında şunlar yer alır:
• • Yüz kızartıcı suçlardan mahkum olmamak.
  • Ağır ceza almamış olmak (Terör suçları, rüşvet, zimmet gibi suçlar dahil).
  • Kamu hizmetlerinden yasaklı olmamak.
  • Askerlik ile ilişiği bulunmamak (yapmış olmak veya muaf olmak).

Cumhurbaşkanı Adayı Nasıl Gösterilir?

Cumhurbaşkanı adayı olmak isteyen kişiler, Anayasa’da belirtilen üç farklı yolla adaylık başvurusunda bulunabilirler:

1. Siyasi Parti Grupları Tarafından Aday Gösterilme: Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) bünyesinde en az 20 milletvekili bulunan siyasi partilerin grupları, bir kişiyi Cumhurbaşkanlığına aday gösterebilir.
2. Yüzde 5 Oy Alan Partilerin Aday Göstermesi: Son milletvekili genel seçimlerinde geçerli oyların toplamında en az %5 oy alan siyasi partiler, kendi adaylarını çıkarabilirler.
3. 100 Bin Seçmen İmzası ile Bağımsız Adaylık: Siyasi parti desteği olmadan veya bağımsız olarak aday olmak isteyen kişiler, 100 bin seçmenin imzasını toplamak zorundadır. Bu imzalar, Yüksek Seçim Kurulu (YSK) tarafından belirlenen tarihlerde ve usullere uygun olarak toplanır.

Cumhurbaşkanlığı Görev Süresi ve Milletvekilliği İlişkisi

• Görev Süresi: Cumhurbaşkanının görev süresi 5 yıldır.
• Dönem Sınırlaması: Bir kişi en fazla iki dönem Cumhurbaşkanı seçilebilir. Ancak, ikinci döneminde görev yaparken TBMM seçimleri yenilenirse, aynı kişi bir kez daha aday olma hakkına sahip olur.
• Milletvekilliği Durumu: Milletvekili olan bir kişi Cumhurbaşkanı seçilirse, TBMM üyeliği sona erer. Cumhurbaşkanlığı göreviyle milletvekilliği bir arada yürütülemez.

Belediye Başkanlığı Adaylığı ile Karşılaştırma

Cumhurbaşkanlığı adaylığı ile sıkça karşılaştırılan bir diğer konu ise belediye başkanlığıdır. Belediye başkan adayı olmak için gereken şartlar ise şunlardır:

• Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak.
• 25 yaşını doldurmuş olmak.
• Okur-yazar olmak (üniversite mezuniyeti zorunlu değil).
• Milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olmak.
• Yerleşim yeri şartı: Belediye sınırlarında en az 6 aydır ikamet etmek (Büyükşehir belediye başkan adayları için bu şart aranmaz).

Adaylık Sürecinde Kayyum Atanır mı?

Cumhurbaşkanı veya belediye başkanı adaylığına kayyum atanması söz konusu değildir. Kayyum uygulaması yalnızca görevden alınan belediye başkanları veya yöneticilerin yerine geçici olarak idari atama yapıldığında uygulanır. Adaylık süreçleriyle ilgili bir kayyum düzenlemesi bulunmamaktadır.

Cumhurbaşkanı adayı olmak için aranan tüm detaylar bu şekildedir. Yeni seçim dönemlerinde adaylık başvuruları öncesinde bu kriterlerin dikkatle incelenmesi büyük önem taşımaktadır.