Bilim dünyası, yaşamın en büyük gizemlerinden birine dair çığır açıcı bir gelişmeye tanıklık ediyor. Nature dergisinde yayımlanan yeni bir araştırma, yaşamın kökeniyle ilgili “tavuk mu yumurtadan çıktı, yoksa yumurta mı tavuktan?” sorusuna ışık tutabilecek bulgular sundu. Normal şartlarda proteinler, hücrelerin karmaşık fabrikaları olan ribozomlarda RNA’nın talimatlarıyla üretilir. Ancak bu durum büyük bir paradoks doğurur: Hücreler proteinsiz yaşayamaz, proteinler de hücre olmadan üretilemez. University College London’dan kimyager Matthew Powner ve ekibi, bu çıkmazı aşabilecek bir mekanizma ortaya koydu. Basit su kimyası altında, nötr pH koşullarında amino asitlerin RNA’ya bağlanabildiği görüldü. Bu da RNA’nın protein sentezini ilk kez nasıl yönlendirmiş olabileceğine dair kritik bir ipucu sunuyor. Elde edilen bulgular, yaşamın temel taşlarının milyarlarca yıl önce Dünya’da kendi kendine oluşmuş olabileceğini düşündürüyor.

Erken Dünyanın Kimyasal Kaosu

Araştırmada özellikle metabolizmanın temel bileşenlerinden biri olan pantethein molekülüne odaklanıldı. Erken Dünya’nın göllerinde bolca bulunduğu düşünülen bu bileşik, amino asitlerle birleştiğinde aminoasil-tiol adlı yeni bir maddeye dönüştü. Bu madde RNA ile etkileşerek amino asitlerin RNA’ya aktarılmasını ve zincir oluşumunu sağladı. Yani yaşamın kökeninde rastlantısal ama kimyasal olarak kaçınılmaz süreçler rol oynamış olabilir. Araştırmacılar, bu reaksiyonların okyanuslarda değil, küçük tatlı su göllerinde daha olası olduğunu vurguluyor. Çalışmaya dahil olmayan uzman Nick Lane ise bu zincirlerin ribozomların ürettiği düzenli proteinler gibi olmadığını, daha çok kaotik yapılar oluşturduğunu belirtiyor. Yine de bilim insanları, bu tür süreçlerin milyarlarca yıl boyunca tekrar edilmesinin ilk canlı sistemlerin temelini oluşturabileceğini düşünüyor. Yaşamın nasıl başladığına dair sır perdesi hâlâ tamamen aralanmasa da, bu çalışma bilimin cevap arayışında atılmış en önemli adımlardan biri olarak tarihe geçiyor.