Bugünün Haberi
10 Haziran 2025, 16:34
19

Yapay Zeka ile Tümörler Artık Tamamen Temizlenecek mi?

Kocaeli Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi'nde geliştirilen yapay zeka destekli çığır açan bir sistemle, beyin tümörü ameliyatlarında cerrahların tümörü ne kadar temizlediği anlık olarak takip edilebiliyor. TÜBİTAK projesi olarak hayata geçirilen bu yenilik, cerrahların operasyon başarısını artırarak hasta sağlığına önemli katkı sağlamayı hedefliyor.
Yapay Zeka ile Tümörler Artık Tamamen Temizlenecek mi?

Yapay zeka teknolojileri, tıp alanındaki uygulamalarıyla her geçen gün daha da ileriye gidiyor. Son olarak Kocaeli Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi'nde Prof. Dr. Nevcihan Duru liderliğinde geliştirilen nöronavigasyon sistemi, beyin tümörü ameliyatlarında cerrahlara adeta bir "yol haritası" sunuyor.

Sistem, cerrah ameliyatı yaparken, tümörün ne kadarının temizlendiğine dair gerçek zamanlı görüntüler oluşturarak doktorun operasyon sırasında doğru kararlar vermesine yardımcı oluyor.

Ameliyat Anında Boşluk Tespiti: Yüzde 98 Doğrulukla!

Prof. Dr. Nevcihan Duru, sistemin geliştirilme sürecini şu sözlerle anlattı: "Tümörü temizlerken oradaki boşluğu gerçek zamanlı ekranda görmüyoruz diye bir şeyden bahsettiler. Keşke ameliyatı yaparken sanki o sırada MR çekilmiş gibi ekranda bu görüntüyü görebilsek." Bu ihtiyaca yönelik olarak geliştirilen nöronavigasyon sistemi sayesinde, ameliyat bölgesinden alınan ultrason görüntüleri ile beynin gerçeğe yakın bir görüntüsü ekrana yansıtılıyor.

Media content

Duru, sistemin işleyişini ise şöyle detaylandırdı: "Ameliyat esnasında ultrason cihazıyla beyindeki ultrason görüntülerini alarak, tümörün çıktığı bölgeyi, yani rezeksiyon boşluğunu tahmin edebilen bir sistem geliştirdik. Ona göre doktor tümörü tam çıkarıp çıkaramadığını anlayıp belki devam edecek, belki yön alacak gibi. Bizim sistemimiz ise bu boşluğu yaklaşık yüzde 98 doğrulukla tahmin edebiliyor."

TÜBİTAK Destekli Proje, Onay Sürecinde

Tamamen yerli ve milli imkanlarla geliştirilen bu yapay zeka destekli sistem, aynı zamanda bir TÜBİTAK projesi olarak öne çıkıyor. Geliştirme süreci tamamlanan sistemin, klinik kullanıma geçebilmesi için gerekli onay süreçleri devam ediyor. Bu sistemin yaygınlaşmasıyla birlikte, beyin tümörü ameliyatlarının başarı oranlarının artması ve hastalar için daha güvenli operasyonların gerçekleştirilmesi bekleniyor.

Bu yenilikçi çalışma, Türk bilim insanlarının tıp teknolojileri alanındaki yetkinliğini bir kez daha ortaya koyarken, sağlık sektöründe yapay zekanın dönüştürücü gücünü de gözler önüne seriyor.

8 Temmuz 2025, 11:48
3
(Güncellendi: 8 Temmuz 2025, 11:48)

Helikobakter Pilori (H. Pylori): Mide Sağlığının Sinsi Düşmanı ve Tedavi Yöntemleri

Helikobakter Pilori (H. Pylori), mide ve onikiparmak bağırsağında yaşayan, spiral şekilli bir bakteri türüdür. Dünya nüfusunun önemli bir kısmını etkilediği düşünülen bu bakteri, genellikle çocukluk çağında kapılır ve uzun yıllar boyunca belirti vermeden vücutta kalabilir. Ancak, gastrit (mide iltihabı), ülser (mide veya onikiparmak bağırsağı yaraları) ve hatta mide kanseri gibi ciddi mide rahatsızlıklarının önemli bir nedeni olarak kabul edilmektedir.
Helikobakter Pilori (H. Pylori): Mide Sağlığının Sinsi Düşmanı ve Tedavi Yöntemleri

Helikobakter Pilori Nedir?


H. Pylori, midenin asitli ortamında hayatta kalabilen nadir bakterilerden biridir. Bunu, üreaz adı verilen bir enzim üreterek mide asidini nötralize etmesini sağlayan bir amonyak bulutu oluşturarak başarır. Bakteri, midenin iç yüzeyini kaplayan mukus tabakasına yerleşir ve burada iltihaplanmaya neden olarak çeşitli sindirim sorunlarına yol açar.


Helikobakter Pilori Nasıl Bulaşır?


H. Pylori'nin bulaşma yolları tam olarak aydınlatılamamış olsa da, başlıca bulaşma yolları şunlardır:

  • Fekal-oral yol: Kontamine gıda veya su tüketimi.
  • Oral-oral yol: Tükürük yoluyla, özellikle yakın temas veya aynı kapları kullanma.
  • Gastro-oral yol: Kusmuk yoluyla.

Hijyen koşullarının yetersiz olduğu bölgelerde ve kalabalık yaşam alanlarında bulaşma riski daha yüksektir.


Belirtileri Nelerdir?


H. Pylori enfeksiyonu olan çoğu kişi herhangi bir belirti göstermeyebilir. Ancak bakteri, midede iltihaplanmaya veya ülsere neden olduğunda şu belirtiler ortaya çıkabilir:

  • Karın ağrısı veya yanma hissi: Özellikle yemeklerden sonra veya geceleri daha kötüleşen, mide bölgesinde rahatsız edici bir ağrı.
  • Mide bulantısı ve kusma.
  • İştahsızlık ve kilo kaybı.
  • Şişkinlik ve gaz.
  • Sık geğirme.
  • Hazımsızlık.
  • Dışkıda kan veya siyah, katran gibi dışkı: Ülser kanaması durumunda ortaya çıkan ciddi bir belirtidir.

Bu belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız, mutlaka bir doktora başvurmanız önemlidir.


Media content

Helikobakter Pilori'nin Yol Açtığı Rahatsızlıklar


H. Pylori, mide sağlığı üzerinde yıkıcı etkilere sahip olabilir:

  • Kronik Gastrit: Midenin iç zarında uzun süreli iltihaplanmaya neden olur. Bu durum, sindirim problemlerine yol açar.
  • Peptik Ülser: Mide veya onikiparmak bağırsağında yaraların oluşumuna neden olur. Ülserler ciddi ağrılara ve kanamalara yol açabilir.
  • Mide Kanseri: Dünya Sağlık Örgütü (WHO) H. Pylori'yi birinci sınıf bir karsinojen (kanser yapıcı madde) olarak sınıflandırmıştır. Uzun süreli enfeksiyon, özellikle belirli genetik yatkınlığı olan kişilerde mide kanseri riskini artırabilir.
  • MALT Lenfoma: Midenin lenf dokusunda gelişen nadir bir lenfoma türüyle de ilişkilendirilmiştir.


Tanı Yöntemleri


H. Pylori enfeksiyonunun tanısı için çeşitli yöntemler kullanılır:

  • Nefes Testi: En sık kullanılan non-invaziv testlerden biridir. Hastaya özel bir sıvı içirilir ve nefes örneği alınarak bakterinin ürettiği karbondioksit miktarı ölçülür.
  • Dışkı Testi: Dışkıda bakterinin antijenlerinin varlığını tespit eder.
  • Kan Testi: Kanda H. Pylori antikorlarının varlığını gösterir, ancak geçmiş enfeksiyonları da gösterebilir ve aktif enfeksiyonu her zaman ayırt edemez.
  • Endoskopi ve Biyopsi: En kesin tanı yöntemidir. Ucunda kamera olan ince bir tüp (endoskop) mideye ilerletilerek mide mukozası incelenir ve şüpheli bölgelerden biyopsi (doku örneği) alınır. Bu örnek üzerinde üreaz testi yapılabilir veya bakteri kültürü gerçekleştirilebilir.


Tedavi Yöntemleri


H. Pylori enfeksiyonunun tedavisi genellikle bir kombinasyon tedavisidir ve doktor tarafından belirlenir:

  • Antibiyotikler: Bakteriyi öldürmek için iki veya daha fazla farklı antibiyotik kullanılır.
  • Proton Pompa İnhibitörleri (PPI'lar): Mide asit üretimini azaltarak mide iyileşmesini sağlar ve antibiyotiklerin etkinliğini artırır.
  • Bizmut Tuzları: Bazı tedavi rejimlerinde bakteriyi doğrudan yok etmeye ve mideyi korumaya yardımcı olan bizmut tuzları da kullanılabilir.

Tedavi süresi genellikle 10 ila 14 gün arasında değişir. Tedavi sonrası, enfeksiyonun tamamen ortadan kalktığından emin olmak için genellikle nefes testi veya dışkı testi ile kontrol yapılır.

Mide sağlığınızı korumak için H. Pylori enfeksiyonu belirtilerini göz ardı etmeyin. Eğer şüpheleriniz varsa veya kronik mide şikayetleriniz varsa, kesinlikle bir gastroenteroloji uzmanına başvurarak doğru tanı ve tedaviye ulaşın.

İlginizi Çekebilecek Haberlerimiz

Aşağıya kaydırmaya devam edin...