Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına verilen 11 haneli kimlik numaralarının rastgele olmadığını biliyor muydunuz? Bu numaralar, görünüşte sade olsa da arkasında matematiksel bir sistem ve güvenlik algoritması yatıyor. Peki, TC kimlik numarası nasıl hesaplanıyor, son rakamlar neye göre belirleniyor?

Numaraların Ardındaki Matematiksel Sistem

Her vatandaş için özel olarak oluşturulan TC kimlik numaraları, iki ana bölümden oluşur. İlk 9 hane bireysel tanımlama için kullanılırken, son 2 hane bu verilerin doğruluğunu kontrol eder. Özellikle son rakamın her zaman çift olması, sistemin ne kadar detaylı tasarlandığını ortaya koyar. Bu detay, rastgele değil, algoritmanın bir sonucudur.

TC Kimlik Numarası Nasıl Hesaplanıyor?

Kimlik numarasının belirlenmesinde kullanılan formül oldukça dikkat çekici:

• İlk hane hiçbir zaman “0” olamaz.
• 1., 3., 5., 7. ve 9. hanelerin toplamı 7 ile çarpılır.
• Bu sonuçtan 2., 4., 6. ve 8. hanelerin toplamı çıkarılır.
• Elde edilen değerin 10’a bölümünden kalan, 10. haneyi verir.
• İlk 10 hanenin toplamının 10’a bölümünden kalan ise 11. haneyi oluşturur.

Bir Örnekle Açıklayalım

Diyelim ki elimizdeki numara: 10562272296

10. hane: (1+5+2+7+2) x 7 = 119 → 119 - (0+6+2+2) = 109 → 109 mod10 = 9

11. hane: Tüm ilk 10 hane toplanır: 36 → 36 mod10 = 6

Sonuç olarak 10. ve 11. haneler sistemsel olarak hesaplanır ve bu doğrulama sayesinde sahte numaraların önüne geçilir.

Atatürk’ün Kimlik Numarası da Bu Algoritmayla Belirlendi

Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk vatandaşı kabul edilen Mustafa Kemal Atatürk'e verilen kimlik numarası da bu algoritmaya göre oluşturulmuştur. İlk 9 hanesi 100000001 olan numara, hesaplama sonrası 10000000146 şeklini almıştır. Bu, sistemin ne kadar eskiye dayandığını ve güvenilirliğini kanıtlar niteliktedir.

Kütükteki Diğer Kişilerin Numaraları Hesaplanabiliyor

Kendi kimlik numaranızdan yola çıkarak, sizden önce ya da sonra kayıtlı kişilerin numaralarının ilk 9 hanesine ulaşmak mümkün. Nasıl mı?
Kendi numaranızın ilk 9 hanesinden 29.999 çıkardığınızda sizden önceki kişinin numarası belirleniyor. Üzerine 29.999 eklediğinizde ise sizden sonraki kişininki. Tabii ki son iki rakam yine algoritma ile hesaplanmalı.