Son dönemde nörolojik şikâyetlerin artmasıyla birlikte “Polinöropati nedir?” sorusu gündeme daha sık gelmeye başladı. Tıbbi adıyla periferik sinir sistemi hasarı olarak tanımlanan bu durum, çoğu zaman el ve ayaklarda uyuşma, yanma ya da karıncalanma gibi ilk belirtilerle kendini belli ediyor. Ancak ilerleyen vakalarda tablo daha karmaşık bir hâl alabiliyor.

Uzmanlar, polinöropatinin ardında yatan nedenlerin sanılandan daha çeşitli olduğuna dikkat çekiyor. Diyabetten alkol kullanımına, B12 eksikliğinden bazı otoimmün hastalıklara kadar birçok faktör bu durumu tetikleyebiliyor. Öte yandan, yaşam tarzı ve beslenme düzeni gibi kontrol edilebilir alışkanlıklar da tedavi sürecinin başarısında kritik bir rol oynuyor.

Polinöropati Nedir?

Periferik sinirlerin hasar görmesi sonucu ortaya çıkan polinöropati, kişinin motor ve duyusal fonksiyonlarını doğrudan etkileyen ciddi bir nörolojik rahatsızlıktır. Bu sinirler, merkezi sinir sistemi ile vücudun geri kalanı arasındaki iletişimi sağlar. Dolayısıyla yaşanan bir hasar; his kaybı, kas zayıflığı ve denge bozuklukları gibi sonuçlara yol açabilir.

Belirtiler Göz Ardı Edilmemeli Polinöropati Belirtileri Nelerdir?

Hastalığın seyri kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Ancak sık karşılaşılan bazı belirtiler şu şekilde öne çıkıyor:

El ve ayaklarda uyuşma, karıncalanma

Gece artan ağrı veya yanma hissi

Kas zayıflığı ve refleks azalması

Isı ve soğuk duyularında azalma

Yürüme zorluğu ve denge kaybı

Bazı hastalar bu belirtileri geçici bir yorgunluk olarak yorumlayıp doktora başvurmayı erteliyor. Oysa erken tanı, tedavi sürecinin etkinliği açısından büyük önem taşıyor.

Neden Ortaya Çıkıyor? Polinöropatinin Temel Nedenleri

Her polinöropati vakasının ardında aynı nedenler yatmıyor. Fakat uzmanlar, aşağıdaki risk faktörlerine özellikle dikkat çekiyor:

Diyabet: En sık rastlanan nedenlerin başında geliyor. Kan şekeri kontrolünün bozulması, sinir uçlarında hasara yol açabiliyor.

Alkol Tüketimi: Uzun süreli ve yoğun alkol kullanımı sinir sistemine toksik etki yapabiliyor.

Vitamin Eksiklikleri: Özellikle B12, B1 ve E vitamini eksiklikleri, sinir hücrelerinin beslenmesini bozuyor.

Genetik Yatkınlık ve Otoimmün Hastalıklar: Vücut bağışıklık sisteminin sinir hücrelerine saldırması, kalıcı hasarlara neden olabiliyor.

Bazı İlaçlar ve Enfeksiyonlar: Kanser tedavisinde kullanılan kemoterapi ilaçları, HIV gibi enfeksiyonlar da polinöropatiyle ilişkilendiriliyor.

Tedavi Süreci ve Yaşam Tarzı Önerileri

Polinöropati Nasıl Tedavi Edilir?

Hastalığın tamamen ortadan kaldırılması her zaman mümkün olmasa da, semptomları hafifletmek ve yaşam kalitesini artırmak adına birçok tedavi yöntemi uygulanabiliyor:

Nedene Yönelik Tedavi: Öncelikle altta yatan hastalığın tespit edilmesi gerekiyor. Örneğin diyabet hastalarında kan şekeri kontrol altına alınmadan sinir hasarı durdurulamıyor.

İlaç Tedavisi: Ağrı kesiciler, antidepresanlar ve epilepsi ilaçları, sinir ağrılarının azaltılmasında kullanılıyor.

Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon: Kas gücünü artırmak ve hareket kabiliyetini korumak için bireysel egzersiz programları öneriliyor.

Psikolojik Destek: Uzun süren ağrı ve hareket kısıtlılığı depresyon riskini artırabiliyor. Bu nedenle psikolojik danışmanlık tedavinin ayrılmaz bir parçası olabiliyor.

Yaşam Tarzı Değişiklikleri Neden Önemli?

Uzmanlara göre, polinöropatiyle başa çıkmada sadece ilaçlar yeterli olmuyor. Hastaların stres seviyelerini yönetmeleri, dengeli beslenmeleri ve düzenli uyumaları tedavi sürecini doğrudan etkileyebiliyor.

Yoga, meditasyon, solunum egzersizleri gibi yöntemler de hem zihinsel hem fiziksel rahatlama sağlayarak iyileşme sürecini hızlandırabiliyor. Son dönem araştırmalar, bu tarz bütüncül yaklaşımların hastaların semptomlarını hafiflettiğini ortaya koyuyor.

Erken Müdahale Hayat Kurtarıyor

Her ne kadar polinöropati sessiz ilerleyen bir hastalık olsa da, ilk belirtiler hissedildiğinde uzman bir nöroloğa başvurmak oldukça önemli. Erken teşhis ve doğru tedavi planı, kalıcı sinir hasarlarının önüne geçebilir.

Sağlık Bakanlığı’nın yayımladığı son verilere göre, Türkiye’de nöropati kaynaklı şikâyetlerde son beş yılda %35’lik bir artış yaşandığı belirtiliyor. Bu da konunun ciddiyetini gözler önüne seriyor.