Proje Okulu Nedir? Yeni Eğitim Modeli Anlatılıyor!

Proje okulu, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından doğrudan veya çeşitli kamu/özel kurumlarla yapılan protokoller çerçevesinde açılan, ulusal veya uluslararası projeler yürüten, özel program ve temalara sahip resmî örgün eğitim kurumlarıdır. Bu okullarda sadece genel müfredat değil, aynı zamanda mesleki, akademik, sanatsal veya sportif alanlarda derinlemesine içerikler uygulanır. Amaç, öğrencilere ilgi alanlarına göre uzmanlaşma fırsatı sunarak onları geleceğe hazırlamaktır.

Yönetmeliğin Yasal Dayanağı ve Güçlü Temelleri

Yeni yönetmelik, sağlam yasal düzenlemelere dayanmaktadır. Bu sayede hem hukuki geçerlilik hem de kurumsal çerçeve güçlendirilmiştir:

• 222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu
• 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu
• 7528 sayılı Öğretmenlik Mesleği Kanunu
• 1 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Kararname (Madde 301)

Proje Okulu Olma Kriterleri: Okullar Nasıl Seçilecek?

Bir okulun proje okulu olabilmesi için belirli kriterleri karşılaması gerekmektedir:

1. Okul Gelişim Projesi Uygulama Taahhüdü: Okulun, yönetim kalitesini artırmaya, öğretmen gelişimini desteklemeye ve kapsayıcı uygulamalarla bütüncül bir gelişim sağlamaya yönelik somut bir proje geliştirmesi.
2. Ulusal/Uluslararası Proje Deneyimi: Okulun daha önce proje yürütmüş olması veya uluslararası standartlara uygun özel programlar uygulayabilecek yetkinliğe sahip bulunması.
3. Altyapı ve İş Birlikleri: Organize sanayi bölgeleri, teknoparklar, kamu/özel sektörle güçlü iş birliklerinin bulunması. Yükseköğretim kurumlarıyla tematik uyumluluk da büyük önem taşır.
4. Sektörel Mükemmeliyet Merkezi Niteliği: Özellikle mesleki ve teknik okullar için, kendi alanında sektörel mükemmeliyet merkezi olma potansiyeli dikkate alınır.

Özel Program ve Proje Uygulayan Okulların Belirlenme Süreci

Yönetmelik, iki ayrı proje okulu modelini tanımlar:

Özel Program Uygulayan Okullar

Bu okullar Bakanlık tarafından doğrudan veya iş birliği protokolleriyle belirlenir. Fiziki ve akademik altyapı gereklilikleri arasında şunlar vardır:

• En az 20 derslik, donanımlı laboratuvarlar, müzik/görsel sanat atölyeleri, zengin bir kütüphane.
• Spor salonu ve yatakhane imkanları.
• Okulun tematik yapısına uygun yükseköğretim kurumu iş birlikleri.
• Ar-Ge birimi kurulumu ve proje üretim kapasitesi.

Özel Proje Uygulayan Okullar

Bu okullar, il milli eğitim müdürlüklerinin başvuruları ile değerlendirilerek seçilir. Başvuru ve onay süreci şu adımları içerir:

• Ekim ayında proje tekliflerinin ilgili mercilere iletilmesi.
• Kasım sonunda İl Proje Okulu Değerlendirme Komisyonu'nun rapor sunması.
• Aralık sonunda İl Proje Okulu Teklif Komisyonu'nun Bakanlığa teklif sunması.
• Şubat ayı sonuna kadar Bakanlık komisyonunun nihai onay vermesi.

Proje Okullarında Öğrenci Seçimi ve Beklentiler

Seçim Kriterleri:

• Ortaöğretime geçiş sınavında %1'lik başarı diliminde yer almak.
• Okul veya Bakanlık tarafından yapılan özel yazılı/uygulamalı sınavda başarılı olmak.
• Veli bilgilendirme formunun imzalanması.

Eğitim Sürecinde Öğrencilerden Beklenenler:

• En az 2 hafta okul dışı öğrenme etkinliğine katılmak.
• 120 saatlik sertifikalı eğitim modülünü tamamlamak.
• Bitirme tezi, proje veya makale hazırlamak.
• 60 saatlik sosyal sorumluluk faaliyetine katılmak.
• Aktif olarak grup projeleri ve kulüp çalışmalarında yer almak.

Ölçme ve Değerlendirme Sistemi: Farklı Bir Yaklaşım

Proje okullarında değerlendirme, geleneksel sınav sisteminden farklı ve daha kapsamlıdır:

• Özel program derslerinde yıl sonu puanı en az 70 olmalıdır.
• Alan Yeterlilik Sınavı (AYS): 11. sınıf sonunda yapılır ve en az 70 puan alınmalıdır.
• BGDS (Beceri Gelişim Değerlendirme Sınavı): 9. ve 10. sınıf sonunda yapılır.
• Sınıf geçme, sadece genel ortalama değil alan başarılarına da bağlıdır.
• Mezuniyet puanı; yıl sonu başarı (%80), BGDS (%10) ve AYS (%10) ortalamasına göre hesaplanır.

Öğretmen ve Yöneticilerin Görev ve Yükümlülükleri: Yeni Roller!

Öğretmenlerin Görev ve Yükümlülükleri:

Proje okullarında öğretmenler sadece ders anlatmakla kalmaz; öğrenci gelişimini izler, danışmanlık yapar ve projelerde aktif rol alır. Bu kapsamda:

• Her yıl en az 60 saat hizmet içi eğitim almaları.
• Özel yetenekli öğrenci eğitimi için en az 120 saatlik sertifikalı eğitim almaları.
• Kariyer planlama, sosyal etkinlik ve akademik gelişim danışmanlığı yapmaları.
• Sınavlar dışındaki değerlendirme süreçlerinde aktif görev almaları beklenir.

Yöneticilerin Görev ve Sorumlulukları:

Okul müdürleri ve yöneticiler; programın başarısı, iş birliklerinin sürdürülmesi ve stratejik gelişim planlarının uygulanmasından sorumludur. Buna ek olarak:

• Ar-Ge birimini yönetme.
• Danışma kurulu oluşturma ve yılda üç kez toplama.
• Üniversite ve sektör temsilcileriyle iş birliği yapma.
• Eğitim materyali ve içerik geliştirme desteği sağlama.
• Akademik uzman katılımını organize etme.

Hami Kuruluşlarla Protokoller: Sürdürülebilir Destek

Proje okullarının sürdürülebilirliği için kamu veya özel sektörle yapılan iş birlikleri, yasal protokollerle güvence altına alınır. Bu protokollerde şunlara yer verilir:

• Öğrenci sigortaları.
• Fiziki ve teknolojik destekler.
• Öğretmen gelişim faaliyetleri.
• Uluslararası yarışmalar ve hareketlilik programları.
• Sınav süreçlerine destek.

2025 yılında yürürlüğe giren "Proje Okulları Yönetmeliği", Türkiye’de eğitim sisteminin niteliğini artırmak, bölgesel ve uluslararası düzeyde rekabet gücü yüksek bireyler yetiştirmek açısından önemli bir adımdır. Yüksek standartlarda fiziki, akademik ve yönetsel altyapı gerektiren bu okullar, gelecek nesillere daha güçlü bir eğitim vizyonu sunmayı hedeflemektedir.