Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu'nda enerji ve maden alanlarını ilgilendiren önemli değişiklikler içeren “Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”nin ilk dört maddesi oy çokluğuyla kabul edildi.

Yasa değişikliğiyle birlikte hem çevresel değerlendirme süreçlerinde hem de maden ruhsatlandırmalarında ciddi revizyonlar getirildi.

ÇED Sürecinde Köklü Değişiklik: Artık ‘ÇED Olumlu’ Kararı Şart

“ÇED Gerekli Değildir” Tarihe Karışıyor

Yasayla birlikte, Çevre Kanunu’nda yıllardır tartışma konusu olan “Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Gerekli Değildir” kararı artık uygulanmayacak. Yeni düzenlemeye göre, bir yatırım projesine yalnızca “ÇED Olumlu” kararı alınması durumunda ruhsat, teşvik ya da kullanım izni verilebilecek.

Yani yatırımcı, ÇED olumlu kararı olmadan artık ihaleye giremeyecek. Ancak dikkat çeken bir detay var: Başvuru süreci bu şarttan bağımsız yürütülebilecek.

Maden Kanunu’nda Yenilikler: Tanımlar ve Bedeller Güncellendi

Rehabilitasyon Bedeli Tanımı İlk Kez Yasaya Girdi

Ruhsat bedeli tanımı yeniden yapılandırıldı. Artık "çevre ile uyum teminatı" yerine “rehabilitasyon bedeli” olarak ayrı bir kalem oluşturuldu. Bu bedel, madenin türü, ruhsat alanının büyüklüğü ve süresine göre hesaplanacak ve her yılın ocak ayında yatırılacak.

Yatırılan bedelin %30’u Maden Genel Müdürlüğü’ne, %70’i ise genel bütçeye aktarılacak. Ayrıca yasaya “Kurul”, “Rehabilitasyon”, “Tahsil dairesi” gibi yeni kavramlar eklendi.

Ruhsat Süreçlerinde Yeni Dönem: Kurumlara 3 Ay Sınır

Geciken Kurum Cevapları Artık Otomatik Onaylanmış Sayılacak

Yeni yasaya göre, Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü'nün proje başvurusu sonrası kurumların yanıt süresi 3 ayla sınırlandırıldı. Yanıt gelmezse 1 ay ek süre tanınacak. Süre dolduğunda hâlâ dönüş yapılmazsa, izin otomatik olarak verilmiş sayılacak.

Ormanlarda 24 Ay Ücretsiz İzin Dönemi Başlıyor

Devlet ormanlarında yapılacak madencilik faaliyetleri için tesis, enerji, yol ve altyapı çalışmaları kapsamında 24 aya kadar ücretsiz izin verilebilecek. Gerektiğinde bu süre 12 ay daha uzatılabilecek. Ancak iznin devri ya da işletmeye açılması hâlinde, bedeller Orman Genel Müdürlüğü’ne aktarılacak.

Tüm Belgeler Artık Tek Kurumdan: Bürokraside Sadeleşme

Yeni düzenleme, mevcut izinlerin geçerliliğini korurken, tüm süreçlerin tek elden yürütülmesini hedefliyor. Ruhsatlar, izinler, ÇED belgeleri ve kurum görüşleri artık Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü üzerinden yürütülecek. Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan alınan izin, otomatik olarak “ÇED olumlu görüşü” olarak kabul edilecek.

Koruma Statüsü Gelse Bile Faaliyet Devam Edecek

Ruhsat alındıktan sonra sahaya koruma statüsü verilse dahi, madencilik faaliyetleri sürdürülebilecek. Ancak alanda kültür varlığı tespiti yapılırsa, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın görüşü alınmadan işlem yapılamayacak. Olumsuz görüş gelirse, yatırım bedeli kamu tarafından tazmin edilecek.

ÇED Kurum Görüşleri Otomatik Olumlu Sayılabilecek

Çevresel Etki Değerlendirmesi sürecinde ilgili kurumların görüş bildirme süresi en fazla 3 ay olarak belirlendi. Süre aşıldığında görüş “olumlu” kabul edilecek. Ayrıca ÇED olumlu kararı çıktıktan sonra kurumlar yeniden olumsuz görüş veremeyecek.

Stratejik ve Kritik Madenler İçin Yeni Kurul Kuruluyor

Bazı kritik madenlerde izin çıkmaması hâlinde, devreye “Kamu Yararı Kurulu” girecek. Kurul, enerji ve maden faaliyetleri lehine karar verirse, ilgili kurumlar ruhsat işlemlerini 1 ay içinde tamamlamakla yükümlü olacak.

Kritik ve Stratejik Maden Tanımı Değişti

Yeni yasa ile birlikte, arz güvenliği açısından kritik öneme sahip madenler “kritik maden”; ekonomik ve ulusal güvenlik bağlamında stratejik maden olarak adlandırılacak. Bu kaynaklar Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından belirlenecek. Gerektiğinde acele kamulaştırma yapılabilecek ve üretimin %10’unu geçmemek kaydıyla stok zorunluluğu getirilebilecek.