Türkiye'de doğrudan satış sektörü için yeni bir dönem başlıyor. Ticaret Bakanlığı'nın kamuoyunun ve ilgili kurumların görüşüne açtığı "Doğrudan Satışlar Hakkında Yönetmelik Taslağı", sektörde adil, şeffaf ve güvenilir bir yapının oluşturulmasını hedefliyor. Taslak, doğrudan satış şirketlerinin faaliyet kurallarından satıcıların sisteme giriş-çıkış koşullarına, tüketicinin korunmasından gerçek dışı vaatlerin engellenmesine kadar birçok alanda kapsamlı düzenlemeler getiriyor.

30 Günlük Cayma Hakkı Tüketiciye Nefes Aldıracak

Taslağın en önemli maddesi, tüketicilere tanınan 30 günlük cayma hakkı oldu. Halihazırda 14 gün olan bu süre, doğrudan satışlarda iki katından fazlasına çıkarılarak tüketicilere daha geniş bir düşünme ve karar verme süresi sunuluyor. Bu süre zarfında tüketici, herhangi bir gerekçe göstermek zorunda kalmadan ve hiçbir cezai şart ödemeden alışverişten vazgeçebilecek. Satıcı şirketler ise, ürün kendilerine ulaştıktan sonra 30 gün içinde, yapılan tüm ödemeleri eksiksiz ve tek seferde iade etmekle yükümlü olacak.

Gerçek Dışı Vaatlere ve Aldatmaya Tam Yasak

Yeni düzenleme ile doğrudan satış sisteminde tüketicileri yanıltan, gerçekleşmesi mümkün olmayan vaatlerin verilmesi kesinlikle yasaklanıyor. Ayrıca, kişilerin baskı, aldatma veya rahatsız edici yollarla sisteme dahil edilmesi engellenecek. Bu sayede, "piramit satış" benzeri yapıların önüne geçilmesi amaçlanıyor. Taslak, şirketlerin doğrudan satıcılara sunduğu komisyon ve ödül tutarının yıllık net satışlarının yüzde 40'ını aşamayacağını da açıkça belirtiyor.

Yetki Belgesi Zorunluluğu ve Satıcı Hakları

Sektörde faaliyet gösterecek doğrudan satış şirketleri için Ticaret Bakanlığı'ndan "satış yetki belgesi" alma zorunluluğu getiriliyor. Üç yıl geçerli olacak bu belge için başvurularda, tüketicinin sağlığı ve güvenliğini gözeterek ek belgeler de talep edilebilecek.

Doğrudan satıcılar açısından da önemli yenilikler var. Sisteme katılmak için 18 yaşını doldurmuş olma şartı getirilirken, satıcılar hiçbir cezai yükümlülük altına girmeden istedikleri zaman sistemden ayrılabilecek. Sisteme girişin ardından 30 gün içinde ayrılan satıcının elindeki kullanılmamış malların, şirket tarafından geri alınması da zorunlu hale getiriliyor.

Cayma Hakkının İstisnaları ve Bilgilendirme Yükümlülüğü

Taslakta, cayma hakkının uygulanamayacağı bazı istisnalar da belirlendi. Tüketici özel istek ve kişisel ihtiyaç doğrultusunda hazırlanan ürünlerde, ambalajı açılmış hijyen ürünlerinde ve kurulum/montajı tamamlanmış ürünlerde bu hak kullanılamayacak.

Ayrıca, doğrudan satış şirketlerine tüketiciyi kapsamlı bilgilendirme yükümlülüğü getiriliyor. Şirketler; posta, SMS, e-posta veya internet gibi fiziksel temas içermeyen yollarla, cayma hakkı da dahil olmak üzere ürün ve hizmetlere dair tüm bilgileri tüketiciye açık ve anlaşılır biçimde iletmek zorunda olacak.

Ticaret Bakanlığı'nın bu yeni yönetmelik taslağı, doğrudan satış sektöründe tüketici güvenini artırmayı ve daha şeffaf bir işleyiş sağlamayı hedefleyen önemli bir adım olarak değerlendiriliyor