Bugünün Haberi
26 Haziran 2025, 15:27
10

DNA Yeniden Kodlanıyor Laboratuvarda İnsan Üretimi Başlıyor!!

İnsan yaşamının temel yapı taşlarını sıfırdan yaratmayı hedefleyen, tartışmalı ancak çığır açıcı bir proje için çalışmalar resmen başladı. Dünyanın en büyük tıbbi yardım kuruluşlarından Wellcome Trust'ın 10 milyon sterlinlik başlangıç desteğiyle hayata geçirilen bu proje, tedavisi olmayan hastalıklara çare bulma potansiyeli taşırken, aynı zamanda biyolojik silahlar veya insan DNA'sına sahip yaratıklar gibi etik tartışmaları da beraberinde getiriyor.
DNA Yeniden Kodlanıyor Laboratuvarda İnsan Üretimi Başlıyor!!

Şimdiye kadar bilim dünyasında tabu olarak kabul edilen, insan DNA'sını sıfırdan oluşturma fikri, "tasarım bebekler" ya da gelecek nesillerde öngörülemeyen değişikliklere yol açabileceği endişeleriyle hep uzak durulan bir alandı. Ancak Wellcome Trust, projenin hastalara fayda sağlama potansiyelinin risklerinden daha ağır bastığına inanıyor.

"Hastalığa Dirençli Hücreler Üretmek İstiyoruz"

Projenin önemli isimlerinden, Cambridge'deki MRC Moleküler Biyoloji Laboratuvarı'ndan Dr. Julian Sale, BBC News'e yaptığı açıklamada bu araştırmanın biyolojide bir sonraki büyük sıçrama olduğunu belirtti. Sale, hedeflerini şöyle açıkladı: "Sınır gökyüzü. İnsanların daha az hastalıkla yaşlanmalarına yol açacak tedavilere bakıyoruz. Bu yaklaşımı, örneğin karaciğer ve kalp, hatta bağışıklık sistemi gibi hasarlı organları yeniden doldurmak için kullanabileceğimiz hastalığa dirençli hücreler üretmek için kullanmak istiyoruz."

Media content

Potansiyel Tehlikeler: Biyolojik Silahlar ve Etik Tartışmalar

Ancak projenin sunduğu umutların yanı sıra ciddi endişeler de mevcut. Araştırmanın, geliştirilmiş veya değiştirilmiş insanlar yaratmak isteyen kötü niyetli araştırmacıların önünü açmasından korkuluyor. Proje, şimdilik test tüpleri ve kaplarla sınırlı olacak ve "sentetik yaşam yaratma girişimi olmayacak." Ancak bu teknoloji, araştırmacılara insan yaşam sistemleri üzerinde benzeri görülmemiş bir kontrol sağlayacak.

Edinburgh Üniversitesi'nde yapay insan kromozomları yaratma yöntemini tasarlayan saygın genetik bilimci Prof. Bill Earnshaw, tıbbi faydalar hedeflense de, kötü niyetli bilim insanlarının teknolojiyi kötüye kullanmasını engelleyecek hiçbir şey olmadığını vurguluyor. Earnshaw, bu teknolojinin örneğin biyolojik silahlar, geliştirilmiş insanlar veya hatta insan DNA'sına sahip yaratıklar yaratma girişimlerine yol açabileceği konusunda uyarıyor.

İnsan Genomu Projesi'nden Sentetik İnsan Genomu Projesi'ne

Bu projenin ayrıntıları, insan DNA'sındaki moleküllerin haritasını çıkaran İnsan Genomu Projesi'nin tamamlanmasının 25. yıldönümünde kamuoyuna duyuruldu. İnsan Genomu Projesi, bilim insanlarının tüm insan genlerini bir barkod gibi okumasını sağlamıştı. Sentetik İnsan Genomu Projesi olarak adlandırılan yeni çalışma ise, bunu dev bir adım öteye taşıyor. Proje, araştırmacıların sadece bir DNA molekülünü okumasına değil, aynı zamanda onun parçalarını, belki bir gün tamamını, sıfırdan molekül molekül yaratmasına olanak tanıyacak.

Bu bilimsel atılımın insanlık için ne gibi sonuçlar doğuracağı, tıp alanında devrim mi yaratacağı yoksa etik sınırları mı zorlayacağı, önümüzdeki yıllarda daha da netleşecek.

31 Temmuz 2025, 00:59
3
(Güncellendi: 31 Temmuz 2025, 00:59)

Orman Yangınlarıyla Mücadelede Türkiye Avrupa’yı Geride Bıraktı

Tarım ve Orman Bakanı Yumaklı, Türkiye’nin orman yangınlarına müdahalede Avrupa’dan daha başarılı olduğunu açıkladı. 2024 verileri dikkat çekiyor.
Orman Yangınlarıyla Mücadelede Türkiye Avrupa’yı Geride Bıraktı

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Türkiye’nin son günlerde yaşadığı orman yangınları hakkında çarpıcı açıklamalarda bulundu. TRT Haber ekranlarına konuk olan Yumaklı, 25 Temmuz 2025 itibarıyla çıkan 69 yangından 67’sinin kontrol altına alındığını duyurdu. Afyon’un Hocalar ilçesi ile Denizli Tavas’ta süren iki yangına ise müdahalenin sürdüğünü belirtti. Her iki bölgedeki durumun “tehdit oluşturmadığını” vurgulayan Bakan, soğutma çalışmalarının titizlikle yürütüldüğünü söyledi.

Küresel Isınma Yangınları Körüklüyor

Yumaklı’ya göre, orman yangınları artık yalnızca Türkiye'nin değil, dünyanın da başa çıkmakta zorlandığı çevresel bir kriz. Son 10 yılda yangın alanlarının ve şiddetinin dünya genelinde iki katına çıktığı bilgisi dikkat çekerken, bu artışın en büyük nedeni olarak iklim değişikliği gösterildi.

BM Uyarıyor: Yangınlar Artacak, İklim Değişikliği Tehdit Büyütüyor

Bakan Yumaklı, Birleşmiş Milletler’in 2030 yılına kadar orman yangınlarının %14, 2050’ye kadar ise %30 oranında artacağına dair öngörüsünü hatırlatarak, “2024 yılı hem yüzyılın en sıcak yazı hem de son 10 yılın en kurak mevsimi olarak kayıtlara geçti” ifadelerini kullandı.

Dünya Ormanları Giderek Azalıyor

Verilere göre, 2002–2012 döneminde küresel ölçekte 44 milyon hektar ormanlık alan yangınlarda yok olurken, bu sayı 2013–2023 arasında 94 milyona yükseldi. Yumaklı bu tabloyu, “Dünya genelinde orman varlığı, benzeri görülmemiş bir hızla tükeniyor” sözleriyle değerlendirdi.

Avrupa’da Durum Daha da Vahim

Yalnızca 2023’te Avrupa’da 140 bin hektar orman alanı yanarken, 2024’te bu rakam 300 bine ulaştı. Kıta genelinde yangınlarla mücadelede ciddi zorlanmalar yaşanıyor. Uzmanlara göre bu durum, iklim krizinin Avrupa’da da kontrol edilemeyen bir boyuta geldiğini gösteriyor.

Türkiye Kuraklık Haritasında Tehlikeli Eşiği Geçti

Yumaklı, 2024 yılının ilk 6 ayına ait kuraklık haritalarını paylaşarak koyu renkli alanların “olağanüstü kurak” olarak sınıflandırıldığını açıkladı. Haritadaki yayılma, yangın riskinin Türkiye genelinde yüksek seviyeye ulaştığını ortaya koyuyor.

Türkiye Avrupa’ya Göre Daha Başarılı

Bakan Yumaklı’nın verdiği bilgilere göre, Türkiye’nin 23,4 milyon hektarlık orman varlığının sadece %0,11’i 2024 yılında yangınlardan etkilendi. Son 5 yılın ortalamasında ise bu oran %0,18 civarında. Aynı dönemlerde İtalya ormanlarının %0,36’sını, Portekiz ise %2,18’ini kaybetti. Fransa haricindeki Avrupa ülkelerine göre Türkiye daha başarılı bir performans sergiledi.

ABD ve Kanada da Geri Planda

Yumaklı, Türkiye’nin sadece Avrupa değil, ABD ve Kanada gibi yangınlarla sık karşılaşan ülkelere göre de daha etkili bir yangın yönetimi yürüttüğünü ifade etti. Bu değerlendirme, uluslararası ölçekte Türkiye’nin risk yönetiminde nasıl bir yol katettiğini gözler önüne seriyor.

İnsan Kaynaklı Yangınlar Endişe Verici Boyutta

Yumaklı, çıkan yangınların %96’sının insan kaynaklı olduğunu açıkladı. Bu oran, dikkatsizlik ve ihmalin ne denli büyük bir risk oluşturduğunu da açıkça gösteriyor. Bakanlık, halkı daha dikkatli olmaya ve doğayı koruma bilincini artırmaya çağırdı.

2024’te Yangın Sayısı Arttı, Ancak Müdahale Daha Etkili

2023 yılının Ocak–Temmuz döneminde 4.268 yangın kaydedilirken, 2024’te bu sayı 4.477’ye çıktı. Ancak önemli bir detay var: Bu yangınların %57’si orman dışı alanlarda başladı ve çoğu büyümeden kontrol altına alındı. Yumaklı, erken müdahale stratejilerinin işe yaradığını ve ormanların büyük oranda korunduğunu belirtti.

Strateji ve Teknoloji Gelişiyor

Bakan Yumaklı, yangınla mücadelede kullanılan yöntemlerin her geçen gün geliştirildiğini, eğitimli personel ve modern ekipmanların bu başarının temelinde yer aldığını vurguladı. Türkiye’nin yangına müdahale kapasitesinin küresel standartlara yaklaştığı ifade edildi.

İlginizi Çekebilecek Haberlerimiz

Aşağıya kaydırmaya devam edin...