KKM Zarar mı Getirdi? Ege Cansen’den Merkez Bankası’na Çarpıcı Hesap

Merkez Bankası’nın geçen hafta Kur Korumalı Mevduat (KKM) uygulamasının sona erdiğini duyurmasının ardından tartışmalar yeniden alevlendi. Ekonomist Ege Cansen, KKM’nin Merkez Bankası’na zarar ettirdiği yönündeki iddiaları sert bir dille eleştirdi. Cansen’e göre, sistemin işleyişi gereği Merkez Bankası’nın zarar etmesi imkânsız. Çünkü bankalara tevdi edilen döviz, Merkez Bankası tarafından alınırken, yatırımcıya TL cinsinden vadeli mevduat hesabı açılıyor. Vade sonunda kur farkı oluştuğunda Merkez Bankası bu farkı TL olarak ekliyor, ancak hesap kapatıldığında dövizi cari kurdan satarak bu farkı fazlasıyla geri alıyor. Dolayısıyla Cansen, KKM’nin Merkez Bankası’na değil, tam tersine zaman zaman kâr getirdiğini savunuyor. Özellikle döviz alış ve satış kurları arasındaki farkın, ödenen faizlerden daha büyük olduğunu vurgulayan Cansen, “KKM’nin 60 milyar dolar değil, 60 sent bile zarar ettirmesi mümkün değildir” dedi.

KKM’de Suistimal ve Sonrası

Cansen, uygulamanın ilk dönemlerinde bankaların daha fazla müşteri çekmek için yüksek faizler önerdiğini, hatta faizlerin bir kısmını “opsiyon primi” adı altında ödeyerek sistemin suistimal edildiğini belirtti. Bu yöntemle KKM sahipleri dolar bazında yüzde 25 faiz elde edebildi. Ancak Merkez Bankası, kısa sürede bu istismarı fark ederek opsiyon primlerini faiz olarak tanımladı ve düzenlemelerle bu uygulamayı durdurdu. Bugün gelinen noktada KKM toplam büyüklüğü ciddi şekilde küçüldü ve cazibesini kaybetti. Cansen, “Merkez Bankası bilançosunda zarar var demek açıklama değildir. Lütfen bir yetkili çıksın ve zararın hesabını kamuya ayrıntılı biçimde açıklasın” diyerek çağrıda bulundu. Ona göre, kamuoyuna sunulan rakamlar yanlış yorumlanıyor ve gerçekte KKM’nin devlete yük değil, geçici bir denge unsuru olduğu göz ardı ediliyor.