Firmalar Dövizi Boşalttı! TCMB Analizi İthalatçıların Şaşırtan Gerçeğini Ortaya Koydu

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), reel sektör firmalarının döviz talebine ilişkin dikkat çekici bir analiz yayımladı. Çalışmada, firmaların döviz biriktirme eğiliminin son yıllarda belirgin şekilde zayıfladığı, yabancı para mevduat oranlarının 2023 Haziran ayında yüzde 60,7 iken 2025 Haziran itibarıyla yüzde 35’e kadar gerilediği ortaya konuldu. Bu durum, reel sektörün son dönemde net döviz satıcısı konumuna geçtiğini gösterirken, döviz talebinde artık ithalat kaynaklı ihtiyaçların daha belirleyici olduğuna dikkat çekildi. Raporda, özellikle parasal sıkılaşma süreciyle birlikte net ihracatçı firmaların döviz arzına katkısının sürdüğü, buna karşılık ithalatçı firmaların talebinin öne çıktığı vurgulandı. TCMB verilerine göre, 2021–2025 döneminde firmaların döviz akımları incelendiğinde ihracatçıların daha fazla satış yaptığı, ithalatçıların ise kur oynaklığına rağmen istikrarlı bir şekilde döviz alımına devam ettiği görülüyor.

İthalatçı Sektörlerin Döviz İştahı Arttı
Analizde, Mart 2025’te yaşanan kur oynaklığının ardından eğilimin bir miktar hız kesse de firmaların genel olarak döviz satıcısı olmaya devam ettiği kaydedildi. Bununla birlikte, son dönemde döviz alımlarında ithalatçı sektörlerin ağırlığı hızla artış gösterdi. Enerji, otomobil ticareti, demir-çelik, kimya ve telekomünikasyon gibi sektörlerin net döviz alımlarında başı çektiği belirtilirken, bu alanlardaki talebin toplam içindeki payının 2021–2023 döneminde yüzde 57 seviyesindeyken, sıkılaşma sonrası yüzde 65’e yükseldiği bildirildi. Uzmanlar, firmaların döviz biriktirmekten ziyade ödemeler ve dış ticaret yükümlülükleri için döviz kullandığına işaret ederek, ithalatçı sektörlerin artan taleplerinin para politikası açısından yakından izlenmesi gerektiğini ifade etti. Böylece, net ihracatçıların döviz arzı sayesinde finansal sisteme katkı sürerken, ithalatçıların döviz iştahı piyasadaki yönü belirleyen en önemli faktör haline geldi.