Bir ekonomi masalı: “Gözlerdeki ışıltı” KKM nasıl hüsrana dönüştü?

Türkiye ekonomisinin son yıllarda yaşadığı en tartışmalı deneylerden biri olan Kur Korumalı Mevduat (KKM), “gözlerdeki ışıltı” metaforuyla hafızalara kazınmıştı. Dönemin Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’nin, “Ekonomi gözlerdeki ışıltıdır” sözleriyle simgeleşen bu politika, 21 Aralık 2021’de devreye girdiğinde dolar 18,35 TL seviyesindeydi. KKM’nin amacı, Türk Lirası’na güveni artırmak ve döviz karşısında değer kaybını frenlemekti. Sistem, TL vadeli mevduat sahiplerini kur farkına karşı koruyarak kısa vadede dövizde sert bir gerilemeye yol açtı. Öyle ki dolar, KKM’nin ilanıyla birlikte 18,35 TL’den 12 TL’ye kadar düştü. Ancak bu “geçici zafer”, ilerleyen yıllarda büyük bir ekonomik yükün başlangıcı oldu.

Servet transferinin görünmeyen yüzü

Ekonomistler, KKM’nin gölgesinde tarihin görmediği büyüklükte bir servet transferi yaşandığını belirtiyor. Merkez Bankası, kuru baskılamak için yaklaşık 60 milyar dolar harcadı; fakat bugün geldiğimiz noktada dolar 41 TL’yi aşarak KKM’nin başlangıç seviyesinin iki katından fazla değer kazandı. Bu süreçte varlıklı kesim ciddi kazançlar sağlarken, dar gelirli vatandaşların yükü ağırlaştı. Uzmanlara göre KKM’nin sonlandırılması, ya yüksek faiz ya da yüksek kur çıkmazına işaret ediyor. Sonuçta, “gözlerdeki ışıltı” söylemiyle sunulan bu model, hem bütçeye büyük bir yük getirdi hem de toplumsal gelir dağılımındaki uçurumu derinleştirdi. Bugün geriye kalan, ekonomideki kırılganlığın yanı sıra “ışıltılı” bir hayalin hüsranla bitişi oldu.