Bilim dünyası şokta: 3I/ATLAS su değil karbondioksit saçıyor!

Gökyüzü tarih boyunca yalnızca yıldızların ışıltısını değil, çok daha uzaklardan gelen sürpriz misafirleri de bizlere göstermiştir. 2017’de keşfedilen ‘Oumuamua ve 2019’da gözlemlenen Borisov’un ardından, 2025’in temmuz ayında üçüncü bir yıldızlararası yolcu ortaya çıktı: 3I/ATLAS. Ancak bu ziyaretçi, sıradan bir kuyruklu yıldızdan çok daha fazlasını sundu. James Webb Uzay Teleskobu, Rubin Gözlemevi, Palomar’daki spektrograflar ve Gran Telescopio Canarias sayesinde elde edilen veriler, bilim dünyasında büyük şaşkınlık yarattı. ATLAS’ın çevresinde su yerine baskın gaz bileşeni karbon dioksit çıktı; üstelik bu oran, suya göre sekiz kat daha fazlaydı. Güneş Sistemi kuyruklularında baskın bileşen her zaman su olurken, ATLAS’ın bu yapısı onun doğduğu yıldız sisteminin olağanüstü farklı koşullar altında şekillendiğini gösteriyor.

Karbondioksit bulutu ve yüzeyin sırları

En çarpıcı keşif, ATLAS’ın etrafını saran yoğun karbondioksit bulutu oldu. Çoğu kuyruklu yıldızda güneş ışığı önce suyu buharlaştırırken, ATLAS’ta su geri planda kalmış, karbon dioksit olağanüstü oranlarda açığa çıkmıştı. Bu durum, cismin yüzey altındaki rezervuarlarının alışılmış modellerden tamamen farklı bir geçmişe sahip olduğunu gösteriyor. Yüzeyinin kırmızımsı renkte ve özelliksiz spektrumda olması ise, yıldızlararası boşlukta milyonlarca yıl boyunca kozmik ışınlarla şekillenmiş organik polimer kaplamasına işaret ediyor. Palomar verileri, absorpsiyon çizgileri olmayan ancak kırmızıya kaymış yansıtırlıkla bu tabloyu destekledi. Borisov klasik kuyruklu yıldız özellikleri taşırken, ATLAS adeta yıldızlararası kimyanın eşsiz bir laboratuvarı gibi karşımıza çıktı. Güneş’e yaklaştıkça artan aktivite bile su yerine karbondioksit kaynaklı enerji dengesine işaret ediyor; böylece 3I/ATLAS yalnızca bir gözlem nesnesi değil, galaksinin farklı köşelerinden gelen kimyasal çeşitliliğin canlı kanıtı haline geliyor.