9. Yılında 15 Temmuz FETÖ Darbe Girişiminde Ne Yaşandı?

FETÖ, "devleti ele geçirme" hedefiyle daha önce MİT Müsteşarı Hakan Fidan'ın ifadeye çağrılması, 17/25 Aralık soruşturmaları ve MİT tırlarının durdurulması gibi birçok kumpasa imza atmıştı. Ancak hükümetin kararlı duruşu karşısında geri adım atmamıştı. AK Parti'nin 1 Kasım 2015 genel seçimlerinde yeniden iktidara gelmesinin ardından, hükümetin Yüksek Askeri Şura (YAŞ) kararlarıyla FETÖ'cü askerleri tasfiye edeceğini bilen örgüt, İzmir Cumhuriyet Başsavcılığınca generallerin de olduğu örgüt mensubu askerler hakkındaki gözaltı işlemleri üzerine harekete geçme kararı aldı.

Örgütün elebaşı Fetullah Gülen, 19 Mart 2016'da "haki renk" cübbeyle kamera karşısına geçerek örgüt mensubu askerlere açıkça "darbe çağrısı"nda bulundu. Bu talimatın ardından örgüt mensupları ülke genelinde darbe hazırlıklarına başladı. Aralık 2015'ten itibaren FETÖ'nün sivil örgüt yöneticileri, ABD'ye giderek elebaşı Gülen ile görüşmeler gerçekleştirdi.

Akıncı Üssü'ndeki Kritik Toplantı ve Darbe Planı

Yurt içinde de planlama toplantıları yapan örgüt mensupları, son olarak 6-9 Temmuz tarihlerinde Ankara Konutkent'teki villada FETÖ'nün sözde TSK imamı Adil Öksüz başkanlığında bir araya geldi. Bu toplantıda Öksüz'ün yanı sıra Akıncı Üssü'nde yakalanan "sivil imamlar" ve sözde yurtta sulh konseyi üyeleri de hazır bulundu. Darbe toplantılarının ardından Öksüz ve Kemal Batmaz, 11 Temmuz'da ABD'ye giderek elebaşı Gülen'e darbe planını sundu. Onay aldıktan sonra 13 Temmuz'da yurda dönen örgüt mensupları, darbenin başlangıcı olarak belirlenen 16 Temmuz saat 03.00'ü beklemeye başladı.

Planlanan Saatin Değişmesi ve İlk İhbar

Darbe girişimine saatler kala, Kara Havacılık Komutanlığında görevli bir pilot binbaşı, MİT Başkanlığına giderek "FETÖ'cülerin Hakan Fidan'ı alıkoymayı planladığını" ihbar etti. MİT Müsteşarı Fidan, bu bilgiyi dönemin Genelkurmay 2. Başkanı Orgeneral Yaşar Güler'e aktardı. Bunun üzerine dönemin Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar, Türk Silahlı Kuvvetleri Harekat Merkezine, havadaki araçların üslerine dönmesi ve hava sahasının uçuşa kapatılması emrini verdi.

Bu gelişmeler darbeciler arasında hızla yayıldı. Akar ve Fidan'ın görüşmesi ile Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Salih Zeki Çolak'ın Kara Havacılık Komutanlığına gittiği bilgisi, darbecileri telaşlandırdı. Akıncı Üssü'nde toplanan Adil Öksüz ve diğer sivil imamların onayıyla, 16 Temmuz 03.00'te başlaması planlanan darbe girişimi, 15 Temmuz saat 20.30'a çekildi.

Kara Gecenin Başlangıcı: İşgaller ve Bombalamalar

Darbe talimatının hemen ardından, Akıncı Üssü'nden seçilmiş 33 bordo bereli Genelkurmay Başkanlığı'na hareket etti. Genelkurmay Başkanı Orgeneral Akar, saat 21.00'de darbeci Mehmet Dişli tarafından darbeyle ilgili bilgilendirildi ve alıkonuldu.

Darbeciler, Genelkurmay Başkanlığı Mesaj ve Evrak Dağıtım Sistemi (MEDAS) üzerinden "Hazırlık İkazı ve Birlik İntikali" başlıklı ilk bildiriyi gönderdi. Sözde sıkıyönetim atama listeleri de aynı sistem üzerinden birliklere iletildi. Ankara üzerinde F-16'lar alçak uçuşa başlarken, İstanbul'da Boğaziçi ve Fatih Sultan Mehmet köprüleri askerlerce kapatıldı.

Dönemin Başbakanı Binali Yıldırım, saat 23.02'de NTV'ye bağlanarak "Milleti temsil eden hükümet iş başındadır. Bu kalkışmayı yapanlar en ağır şekilde bedelini ödeyeceklerdir" dedi. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, saat 23.05'te darbe girişimine ilişkin soruşturma başlattı.

Gölbaşı'ndaki Emniyet Genel Müdürlüğü Havacılık Daire Başkanlığı ve Özel Harekat Başkanlığı bombalanırken, MİT yerleşkesi de tarandı. TRT, darbeciler tarafından işgal edilerek sözde darbe bildirisi okutuldu.

Milletin Direnişi ve Ömer Halisdemir'in Kahramanlığı

Saat 00.24'te CNN Türk'e bağlanan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, tarihi konuşmasını yaparak "Milletimizi meydanlara davet ediyorum" çağrısında bulundu. Bu çağrı, darbe girişiminin seyrini değiştiren dönüm noktası oldu.

Jandarma Genel Komutanlığı Karargahı önünde darbecileri protesto eden vatandaşlara helikopterden ateş açıldı, 9 kişi şehit oldu. Ankara Emniyet Müdürlüğü de savaş uçaklarıyla bombalandı.

Saat 01.13'te Diyarbakır'dan gelen darbeci tuğgeneral Semih Terzi'nin uçağı Etimesgut Havalimanı'na indi. Dönemin Özel Kuvvet Komutanı Korgeneral Zekai Aksakallı, emir astsubayı Ömer Halisdemir'e Terzi'yi etkisiz hale getirme emrini verdi. Halisdemir, Gölbaşı'ndaki Özel Kuvvetler Komutanlığı karargahına gelen Terzi'yi vurarak etkisiz hale getirdi ve darbenin seyrini değiştirdi, ancak çıkan çatışmada kendisi de şehit düştü.

Meclis, vatandaşların direncini kırmak amacıyla darbeci pilotlar tarafından bombalandı, 32 kişi yaralandı. TRT, saat 03.00'te işgalden kurtarıldı ve normal yayınına döndü. TÜRKSAT tesisleri de televizyon yayınlarını kesmek amacıyla bombalandı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın çağrısıyla vatandaşlar, darbeye karşı şehir meydanlarını ve kritik kamu kurumlarını doldurmaya başladı. Atatürk Havalimanı'ndaki Kontrol Kulesi'ni işgal eden darbeciler etkisiz hale getirildikten kısa bir süre sonra Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı taşıyan ATA uçağı piste indi ve binlerce vatandaş tarafından karşılandı.

Darbenin Bastırılması ve Sonuçları

Saat 04.00'te Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, FETÖ ile irtibatlı yargı görevlileri ve darbe teşebbüsüne katılanlar hakkında gözaltı kararı verdi. Cumhurbaşkanlığı Külliyesi Kavşağı'na atılan bombalarla 15 vatandaş şehit oldu. Jandarma Genel Komutanlığı'nda alıkonulan TEM Daire Başkanı Turgut Aslan ve koruması Hasan Gülhan başlarından vuruldu, Gülhan şehit oldu.

Başbakan Yıldırım, Korgeneral Ziya Kemal Kadıoğlu'na darbecilerin kontrolündeki uçakları düşürme yetkisi verdi. İstanbul Boğaziçi Köprüsü'ndeki darbeciler teslim oldu. Saat 08.26'da Genelkurmay Başkanı Akar, Akıncı Üssü'nden helikopterle Çankaya Köşkü'ne götürüldü. Akıncı Üssü ana pisti, uçakların kalkış yapmasını engellemek amacıyla vuruldu.

Saat 12.57'de Başbakan Yıldırım, Bakan Fikri Işık ve Genelkurmay Başkanı Akar ile Çankaya Köşkü'nde düzenlediği basın toplantısında darbe teşebbüsünün bastırıldığını açıkladı. Yaklaşık 21 saat süren bu hain girişim, tüm yurtta kontrol altına alındı.

15 Temmuz 2016'da, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın liderliğinde, milletin eşsiz gayreti ve vatansever güvenlik güçleri sayesinde darbe girişimine geçit verilmedi. Bu hain kalkışmada yaklaşık 9 bin askeri personel, 35 uçak, 37 helikopter, 74'ü tank 246 zırhlı araç ve 4 bine yakın hafif silah kullanıldığı kayıtlara geçti.

Elebaşı Gülen'in Akıbeti

FETÖ'nün temellerini 1960'larda atan elebaşı Fetullah Gülen, 1999'da kaçtığı ABD'deki Chestnut Retreat Center'dan birçok kumpası ve 15 Temmuz 2016'daki hain darbe girişimini yönetmişti. Türkiye'nin hakkında hazırladığı 27 suçtan 7 ayrı iade talepnamesine karşın ABD makamları Gülen'in iadesi için somut adım atmamıştı.

Örgüt elebaşı Fetullah Gülen, 20 Ekim 2024'te ABD'nin Pensilvanya eyaletindeki St. Luke's Hastanesi'nin Monroe kampüsünde öldü. Terörist başının ölümü, ABD Dışişleri Bakanlığınca Türk makamlarına iletilen belgeyle resmen doğrulandı.