Dev Hücreli Kemik Tümörü (DHKT) Nedir?

Dev hücreli kemik tümörü, adından da anlaşılacağı gibi mikroskop altında çok çekirdekli dev hücrelerin varlığıyla karakterize edilen bir kemik tümörüdür. Genellikle uzun kemiklerin (femur, tibia, humerus gibi) eklem uçlarına yakın kısımlarında, yani kemiğin büyüme plaklarına yakın bölgelerde ortaya çıkar. İyi huylu kabul edilmesine rağmen, agresif büyüme eğilimi gösterebilir, kemiği tahrip edebilir ve nadiren de olsa akciğerlere metastaz yapabilir (sıcak bir fındık gibi iyi huylu akciğer nodülü).

Belirtileri Nelerdir?

Dev hücreli kemik tümörünün belirtileri genellikle tümörün büyüklüğüne ve konumuna bağlı olarak değişir:

• Ağrı: En sık görülen belirtidir. Tümör büyüdükçe veya kemiği zayıflattıkça ağrı şiddetlenebilir. Aktiviteyle artan, istirahatle hafifleyen veya sürekli olabilen bir ağrı olabilir.
• Şişlik veya Kitle: Tümör büyüdükçe etkilenen bölgede hissedilebilir bir şişlik veya kitle oluşabilir.
• Hareket Kısıtlılığı: Tümör ekleme yakınsa, eklem hareketlerinde kısıtlılık veya ağrıya bağlı olarak hareket etmede zorluk yaşanabilir.
• Patolojik Kırık: Tümör kemiği o kadar zayıflatabilir ki, normalde kırığa neden olmayacak küçük bir travmayla bile kemik kırılabilir (patolojik kırık). Bu, genellikle ilk belirti olabilir.
• Sıcaklık Artışı: Tümörlü bölgede ciltte sıcaklık artışı gözlenebilir.

Tanısı Nasıl Konulur?

DHKT tanısı, genellikle birden fazla yöntem kullanılarak konulur:

• Radyolojik Görüntüleme:
• • Düz Röntgen: Kemikteki tipik lezyonu (baloncuksu veya litik lezyon) gösteren ilk adımdır.
  • Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG): Tümörün kemik içindeki yayılımını, çevre yumuşak dokularla ilişkisini ve eklem tutulumunu daha detaylı gösterir.
  • Bilgisayarlı Tomografi (BT): Kemik yıkımının derecesini ve kortikal bütünlüğü değerlendirmek için kullanılır. Akciğer metastazını taramak için de çekilebilir.
• Biyopsi: Kesin tanı için gereklidir. Tümörlü dokudan küçük bir parça alınarak patolojik incelemeye gönderilir. Bu işlem, genellikle iğne biyopsisi veya açık cerrahi biyopsi şeklinde yapılır.
• Diğer Testler: Tümörün sistemik etkilerini veya metastaz olasılığını değerlendirmek için kan testleri (alkalen fosfataz seviyesi gibi) ve akciğer grafisi veya BT taraması gibi ek görüntülemeler yapılabilir.

Tedavi Yaklaşımları

Dev hücreli kemik tümörünün tedavisi, tümörün boyutu, konumu, yayılımı ve hastanın genel sağlık durumuna göre belirlenir. Temel tedavi seçenekleri şunlardır:

1. Cerrahi Tedavi:
2. • Küretaj ve Çimento Dolgu: Tümörün içi kazınarak çıkarılır (küretaj) ve boş kalan boşluk, genellikle kemik çimentosu (polimetilmetakrilat) ile doldurulur. Çimento, hem destek sağlar hem de ısı etkisiyle kalan tümör hücrelerini yok etmeye yardımcı olabilir. Bu, en sık uygulanan yöntemdir.
   • Kemik Grefti: Küretaj sonrası boşluğa bazen hastanın kendi kemiğinden (otogreft) veya kemik bankasından (allogreft) alınan kemik dokusu yerleştirilebilir.
   • En Blok Rezeksiyon: Tümörün çok agresif olduğu veya küretajla tamamen çıkarılamayacağı durumlarda, tümörlü kemik parçasının sağlam doku sınırlarıyla birlikte çıkarılması işlemidir. Bu durumda, çıkarılan kemik yerine protez veya kemik nakli yapılabilir.
2. Adjuvan Tedaviler (Cerrahiye Destekleyici):
3. • Fenol veya Sıvı Nitrojen Uygulaması: Küretaj sonrası kalan tümör hücrelerini yok etmek için cerrahi sırasında tümör boşluğuna kimyasal (fenol) veya fiziksel (sıvı nitrojen) ajanlar uygulanabilir.
   • Radyofrekans Ablasyon (RFA): Tümörü ısıtarak yok etme yöntemidir, bazı durumlarda düşünülebilir.
3. İlaç Tedavisi (Denosumab): Özellikle tekrarlayan tümörlerde, cerrahiye uygun olmayan vakalarda veya tümörün büyük ve kemiği ciddi şekilde tahrip ettiği durumlarda Denosumab adlı ilaç kullanılabilir. Bu ilaç, tümör hücrelerinin büyümesini destekleyen bir proteinin etkisini bloke ederek tümörün küçülmesine ve kemiğin güçlenmesine yardımcı olur. Ameliyat öncesi tümörü küçültmek için de kullanılabilir.
4. Radyoterapi: Dev hücreli kemik tümörü radyoterapiye genellikle iyi yanıt vermez ve yan etkileri nedeniyle nadiren kullanılır. Genellikle cerrahi uygulanamayan veya tekrar eden vakalarda, özellikle omurga gibi kritik bölgelerde düşünebilir.

Tedavi sonrası takip, tümörün tekrarlamasını (nüks) veya akciğer metastazını erken teşhis etmek için düzenli radyolojik görüntülemeleri (röntgen, MRG, BT) içerir.

Dev hücreli kemik tümörü şüphesi taşıyan veya bu tanıyı almış hastaların mutlaka ortopedik onkoloji konusunda uzmanlaşmış bir hekime başvurması ve tedavi planının multidisipliner bir yaklaşımla belirlenmesi önemlidir.