Çocuklarda Konuşma Gecikmesi Nedenleri?
Her çocuğun gelişim aşaması birbirinden farklıdır. Ve bu farklılıklara neden olan birden çok etmen vardır. Bu makalemizde gelişim aşamalarından biri olan konuşma sürecini bu inceleyeceğiz. Konuşma gecikmesinin ne zaman dikkat edilmesi gereken bir bulgu olacağı ve ne zaman doktora gidilmesi gerektiği yönünde bilgiler vereceğiz. Özellikle süt çocukluğu döneminde, yani 3 yaşın ve 2 yaşın altındaki bireylerde gelişim basamakları farklılıkları olabilir. Yani bir bebek 9. Ayda konuşma belirtileri gösterip ilk kelimelerini kullanırken, diğer bebekler 12,13 ve 14. Aya kadar gecikebilir. Her iki bebekte normaldir, fakat gelişim basamakları farklı şekilde ilerlemiştir. Anlayacağınız üzere çocuklardaki gelişim basamakları farklı bireylerde, farklı şekilde seyreder. Bununda birçok farklı sebebi vardır. Mesela evlerinde iki farklı dili konuşan bireyleri olan çocuklar, mesela annesi Alman babası Türk diyelim, yani evlerinde hem Almanca hem Türkçe konuşulan çocuklar, bu çocukların bu iki dilde de uzmanlaşmaları normal bireylere göre daha fazla zaman alacaktır. Ama uzun vadede akranlarına göre çok daha akıcı ve iyi bir konuşmaya sahip olurlar. Aynı şekilde evde abisi ya da ablası olan bireyler daha geç konuşmaya başlar, çünkü abla ya da abi bebeğin ihtiyaçlarını anneye ve babaya iletme konusunda yardımcı olurlar ve bebeğin bu ihtiyacını anlatmak için çabalamasına fırsat vermezler.
Yine bazı durumlarda çocuklar geç konuşabilir ya da akıcı konuşmayı başaramayabilirler. Ve bu durum bir fiziksel rahatsızlığın belirtisi de olabilir. Bu durumda çocuğumuzu bir konuşma terapistine yönlendirmeli ve destek almalıyız. Fakat bir çocuğun konuşmasının geç olduğuna karar verebilmek için neyin normal olduğunu bilmemiz gerekiyor.
Öncelikle konuşma aşamalarını inceleyerek başlayalım. Genellikle bebeklerimiz 1 yaşa doğru babıldanma dediğimiz bir döneme girer ve günlük hayatta duyduğu kelimeleri tam anlamıyla olmasa bile hecelerini tutturmaya çalışarak bize anlatmaya ve konuşmaya çalışırlar. İlerleyen aylarda çocuklar bunu daha düzgün şekilde ifade etmeye başlar ve anlaşılır kelimeler oluşturmaya başlar ve sonraki dönemde de bu kelimeler artar. Önce iki kelimeli cümleler, sonra üç kelimeli cümleler olarak konuşma yeteneği giderek artar. Genellikle dil gelişiminin en hızlı olduğu dönem 2 ile 3 yaşları arasındadır. Bu yaş aralığı yani 2 ila 3 yaş aralığı çocuklarda dil gelişim bozukluğunun fark edildiği yaşlardır. Çocukların konuşma gecikmesi veya konuşma bozukluğu yaşamasının birçok sebebi olabilir.
Bir beyin gelişim sorunu ya da gelişim süreci içinde gelişen bir travma, çocuktaki konuşmayı geri bırakabilir ve konuşma gecikmesine sebep olabilir.
Konuşma gecikmesinde en önemli ve en kolay düşünülebilir nedenler arasında ilk sırada fiziksel bozukluklar gelir.
Fiziksel bozukluklar
Bebek ve çocuğun ağız içerisinde bulunan herhangi bir fiziksel problem bir anomali bebek ve çocuklarımızın daha geç konuşmasına ve hatta hiç konuşmamasına neden olabilir. Yarık damak verebileceğimiz en uç örneklerden bir tanesidir. Fakat uygun bir şekilde fizik muayene yapılmaz ve yeni doğan bir bebeğinde ağız içerisi kontrol edilmezse kolay bir şekilde bu durum atlanabilir.
Beyin sinir bozuklukları
Beynin konuşmadan sorumlu kısımlarının uygunsuz sinyal iletimleri diyebiliriz. Bu durum bebekler de konuşma sorununa yol açabildiği gibi motor becerilerinin gelişmesini de etkileyebilir.
Genel gelişimsel gecikme
Genellikle altta yatan bir sorundan dolayı bebeğin genel kaba motor becerileri ve konuşma becerisi gelişmemiş, olumsuz etkilenmiş olabilir. Çocuk yaşıtlarından daha geç gelişim aşamasında olabilir. Gelişim geriliğinin önüne geçebilmek için uzmanlar çocukların 24 aydan önce televizyondan uzak kalmaları gerektiğini 24 aydan sonra ise maksimum 1 saat gibi bir süreyle müsaade edilebilmesini söylüyorlar.
İşitme sorunları
Bebek veya çocukta bir işitme sorunu varsa buda çocukların konuşma becerisini olumsuz etkiler. Çocuğunuzda konuşma gecikmesinden şüpheleniyorsanız ilk yapmanız gereken işitme probleminin olup olmadığını tespit ettirmek. Bebek veya çocuk etrafındaki sesleri yeteri kadar duymaz ve duymadığı içinde tekrarlama ve taklit etme becerisi gelişmez, buda konuşma yetisini olumsuz etkiler.
Çocuklarımızda konuşma gecikmesine sebep olabilecek fiziksel rahatsızlıkların olabileceği gibi bebeğin veya çocuğun ilgisiz ve yalnız büyümesi de konuşma becerisinin geç kalmasına sebep olabilir. Bu bağlamda çocukların yaşıtlarıyla bir arada bulunması, kendi sosyal alanını yaratması onu başkalarıyla iletişime zorlar. Uzmanlar çocukların konuşma becerilerinin gelişmesi için yaşıtlarıyla bir arada olabileceği ve kendini ifade etmek zorunda kalacağı, ortamların olması açısından kreş ve anaokuluna gönderilmesini tavsiye eder. Kreş ve anaokulunda başka çocuklarla bir arada bulunarak sosyal gelişim sağlayan çocuğun iletişim yetenekleri gelişir, konuşma becerisi, kendini ifade edebilme duygusu her geçen gün daha da iyi hale gelir. Bu anlamda çocukların gelişimine her anlamda fazlasıyla katkı sağlayan kreş ve anaokulunun çocukların konuşma becerisi kazanması ve etkin iletişim kurabilmelerinde de önemi yadsınamaz bir gerçektir.
Çocuğunuz ile ilgili detaylı ve sağlıklı bilgiyi hekiminiz verecektir, bu yüzden tasalanıyorsanız en yakın hekime başvurmanız önerilir.
