İklim Yasası Onaylanırsa Neler Değişecek? Amaç Ne?

İklim Kanunu, Türkiye'nin iklim değişikliğiyle mücadele etmek, çevresel sürdürülebilirliği sağlamak ve uluslararası taahhütlerini yerine getirmek amacıyla oluşturulan kapsamlı bir yasal çerçevedir. Bu kanunun temel amacı, sera gazı emisyonlarını azaltmak, yeşil dönüşümü desteklemek, doğal kaynakları korumak ve iklim değişikliğine karşı ulusal stratejileri yasal zemine oturtmaktır. Türkiye'nin 2053 net sıfır emisyon hedefine ulaşmasında kilit bir rol oynaması hedefleniyor.

İklim Kanunu Neleri Kapsıyor?

Hazırlanan tasarı, geniş bir yelpazede düzenlemeler içermektedir:

• Sera Gazı Emisyonlarının Azaltılması: Emisyon azaltım hedefleri ve bu hedeflere ulaşmak için alınacak önlemler belirlenecek.
• Yeşil Finansman: Yeşil projelerin desteklenmesi ve sürdürülebilir yatırımların teşvik edilmesi amaçlanıyor.
• Emisyon Ticaret Sistemi Kurulması: Belirli sektörler için emisyon sınırlamaları getirilerek, emisyon ticaretinin yapılmasına olanak sağlanacak.
• Yerel İklim Kurulları: İklim değişikliğiyle mücadelede yerel yönetimlerin etkin rol alması için kurullar oluşturulacak.
• Karbon Vergisi: Karbon salımı yapan işletmelerden belirli oranlarda vergi alınması gündemde.
• Yeşil Dönüşümün Desteklenmesi: Sanayi, enerji, ulaşım gibi sektörlerde çevreci teknolojilere geçişin teşvik edilmesi hedefleniyor.
• Karbon Ayak İzi Raporlaması: İşletmelerin karbon ayak izlerini düzenli olarak raporlaması zorunlu hale gelecek.
• Çevreye Zararlı Faaliyetlere Cezalar: Çevreye zarar veren faaliyetlerde bulunanlara yönelik caydırıcı para cezaları uygulanacak.
• Yenilenebilir Enerji Teşvikleri: Güneş, rüzgar gibi temiz enerji kaynaklarının kullanımının yaygınlaştırılması desteklenecek.
• Elektrikli Ulaşım Altyapısı: Elektrikli araç kullanımının artırılması için gerekli altyapı çalışmaları hızlanacak.

İklim Yasası Onaylanırsa Türkiye'yi Neler Bekliyor?

İklim Kanunu'nun yürürlüğe girmesiyle birlikte Türkiye'de birçok alanda önemli değişiklikler yaşanması bekleniyor:

• Yasal Zorunluluklar Artacak: Sera gazı emisyonlarını azaltmak yasal bir zorunluluk haline gelecek ve belirlenen hedeflere uyulması gerekecek.
• Karbon Maliyeti Artacak: Karbon vergisi ve emisyon ticaret sistemiyle birlikte karbon salımının maliyeti artacak, bu da işletmeleri daha çevreci yöntemlere yöneltecek.
• Yeşil Dönüşüm Hızlanacak: Sanayi, enerji, ulaşım ve diğer sektörlerde yeşil teknolojilere ve sürdürülebilir uygulamalara geçiş hızlanacak.
• Raporlama ve Şeffaflık Artacak: İşletmelerin çevresel etkilerini raporlama zorunluluğu şeffaflığı artıracak ve hesap verebilirliği sağlayacak.
• Yeni Fırsatlar Doğacak: Yenilenebilir enerji, elektrikli ulaşım, yeşil finansman, enerji verimliliği gibi alanlarda yeni iş ve yatırım fırsatları ortaya çıkacak.
• Çevresel Bilinç Artacak: İklim değişikliği ve çevresel sorunlar konusunda farkındalık artacak ve sürdürülebilir yaşam biçimleri teşvik edilecek.
• Uluslararası İşbirliği Güçlenecek: Türkiye'nin iklim değişikliğiyle mücadeledeki kararlılığı artacak ve uluslararası platformlardaki işbirliği güçlenecek.

İklim Kanunu Neden Tartışılıyor? Potansiyel Zararlar ve Eleştiriler

İklim Kanunu, uzun vadede çevresel sürdürülebilirlik açısından olumlu hedefler taşısa da, bazı çevrelerce kısa ve orta vadede ekonomik ve sosyal zorarlar doğurabileceği gerekçesiyle eleştiriliyor. İşte, iklim yasasının potansiyel zararları ve tartışmalı yönleri:

1. Ekonomik Yük ve Artan Maliyetler: Karbon vergisi, emisyon izinleri ve dönüşüm yatırımları işletmeler için ciddi maliyet artışına neden olabilir. Bu durum, üretim maliyetlerini yükselterek tüketici enflasyonuna baskı yapabilir.
2. İstihdam Kaybı Riski: Fosil yakıt sektörlerinde çalışan binlerce kişi işini kaybetme riskiyle karşı karşıya kalabilir. 'Adil geçiş' ilkesi savunulsa da, yeterli destek ve yeniden istihdam planı olmazsa işsizlik artabilir.
3. KOBİ'ler Üzerinde Baskı: Küçük ve orta ölçekli işletmeler, teknolojik dönüşüm ve uyum yatırımlarını yapmakta zorlanabilir, bu da faaliyetlerini azaltmalarına veya durdurmalarına yol açabilir.
4. Yatırım ve Üretimde Belirsizlik: Uygulama esasları henüz tam netleşmeyen yasa maddeleri, yatırımcılar için kararsızlık yaratabilir ve yeni yatırımların önünde engel teşkil edebilir.
5. Yerel Yönetimlere Ek Sorumluluk: İl İklim Kurulları ve yerel eylem planlarıyla belediyelere yeni görevler yükleniyor. Ancak yeterli bütçe ve insan kaynağı sağlanmazsa uygulama sorunları yaşanabilir.